به گزارش پایگاه خبری ربیع، ﻣﺴـﺎﺋﻞ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻣﻮﺟــﻮﺩ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻧﺮﺥ ﺍﺭﺯ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﻌﻠــﻰ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻳﻰ ﺍﺳــﺖ. ﭘﺮ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎ ﻭ ﺗﺪﺍﺑﻴﺮﻯ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﻣﺎﻧﻊ ﺍﻓﺰﺍﻳــﺶ ﻧﺮﺥ ﺍﺭﺯ ﺷــﺪ. ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﻣﺎﻧﻊ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺷﺪﻥ ﺍﺭﺯ ﻗﺎﭼﺎﻗﻰ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑــﺎﺯﺍﺭ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻏﻴﺮﺭﺳــﻤﻰ ﺩﺭﺣﺎﻝ ﺗﺒﺎﺩﻝ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺍﺻــﻼ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻧﻴﺴــﺖ ﻭ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺑﺎﺯﺍﺭﻯ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺎ ﺭﻫﺎ ﺷﺪﻥ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﺭﺯ ﻫﻤﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺻﻨﻔﻰ ﺩﺳــﺖ ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ ﻭ ﻓﺮﻭﺵ ﺍﺭﺯ ﺯﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺍﻣﻨﻪ ﻧﮕﺮﺍﻧﻰﻫﺎ ﻧﺴــﺒﺖ ﺑﻪ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﻴﺰ ﺑــﻪ ﺑﺤﺮﺍﻥﻫﺎﻯ ﺍﺭﺯﻯ ﺍﻓــﺰﻭﺩ. ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﻭﺿﻌﻴﺘﻰ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪﻩﺍﻯ ﻛﻪ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﻧﺮﺥ ﺍﺭﺯ ﺩﺭ ﻫﻔﺘﻪﻫﺎ ﺣﺘﻰ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﺁﺗﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﺍﺯ ﻋﺮﺿﻪ ﺍﺟﻨﺎﺳــﺶ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﺍﮔﺮ ﺍﺭﺯﻯ ﺩﺭﺍﺧﺘﻴــﺎﺭ ﺩﺍﺭﺩ، ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﮕــﻪ ﻣﻰﺩﺍﺭﺩ. ﺍﺯﺳــﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻣــﺮﺩﻡ ﺩﺍﺭﺍﻳﻰﻫــﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑــﻪ ﺍﺭﺯ ﻭ ﻃﻼ ﻣﻰﻛﻨﻨــﺪ. ﺍﻳﻦ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻌﻨﺎﺳــﺖ ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻏﻠﻂ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺳﻔﺘﻪ ﺑﺎﺯﻯ ﻭ ﺩﻻﻟﻰ ﺷﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮﻯ ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺸﺪﺕ ﺯﻣﻴﻨﮕﻴﺮ ﺷﺪ ﻭ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﻧﻴﻤﻪ ﺟﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﺍﺣﺘﻀﺎﺭﺵ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﺩﻳﺪ.
ﺗﻌﻄﻴﻠﻰ ﻛﺎﺭ ﻭ ﻛﺴــﺐ ﻭ ﺑﺎﺯﺩﻫﻰ ﻛﻢ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺭﻭﻯ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺍﺭﺍﻥ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺩﻻﻟﻰ ﻭ ﺳﻔﺘﻪ ﺑﺎﺯﻯ ﺷﺪﻩ، ﺑﻪ ﻧﺤﻮﻯ ﻛﻪ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﭼﺸــﻢ ﺍﻧــﺪﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﻜﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﻗﻢ ﻣﻰﺯﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺁﻥ ﻣﺠﺪﺩﺍً ﺷــﺎﻫﺪ ﻟﻄﻤﺎﺕ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺑﺮ ﻧﺮﺥ ﺍﺭﺯ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺑﻮﺩ، ﺛﺎﻧﻴﺎً ﺧﺴﺎﺭﺕ ﺷﺪﻳﺪﻯ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻰﺷﻮﺩ.
ﺑﻰﺗﺮﺩﻳﺪ ﺩﺭ ﺷــﺮﺍﻳﻂ ﻓﻌﻠﻰ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻪ ﺑﺮ ﺁﺯﺍﺩﺳــﺎﺯﻯ، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮ ﻳﻠﻪ ﻭ ﺭﻫﺎﺳﺎﺯﻯ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻏﻴﺮﺭﺳﻤﻰ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻗﺎﭼﺎﻕ ﻣﻰﺷــﻮﺩ. ﻣﺴــﻠﻤﺎً ﺯﺍﻭﻳﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﺍﺭﺯﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ، ﻧﻈﺎﺭﺕﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻗﻴﻖ ﺷﻮﺩ، ﻧﺮﺥ ﺍﺭﺯ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺁﻥ ﻧﺮﺥ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻯ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ.
ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ، ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎ ﺭﻫﺎ ﻛﺮﺩﻥ ﻧﺮﺥ ﺍﺭﺯ ﻭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻭ ﺁﺯﺍﺩ ﮔﺬﺍﺷﺘﻦ ﺩﺳﺖ ﺩﻻﻻﻥ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻣﻨﻔﻌــﺖ ﺑﺮﻯ ﮔﺮﻭﻩ ﺧﺎﺻﻰ ﺍﺳــﺖ. ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺗﺤﺮﻳﻢﻫــﺎ ﺩﺭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻧﮕﺮﺍﻧــﻰ ﻭ ﺟﻮ ﺭﻭﺍﻧﻰ ﺟﺎﻣﻌــﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ، ﺍﻣــﺎ ﺫﻛﺮ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺧﺎﻟﻰ ﺍﺯ ﻟﻄﻒ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺪﺍﻧﻴﻢ ﺗﺤﺮﻳﻢﻫﺎﻯ ﺁﺑﺎﻥ ﻣﺎﻩ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻋﻤﺎﻟﺶ ﺍﺛﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﮔﺮﺳﻴﺎﺳـﺖﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻨﻔﻌﻼﻧﻪ ﺑﺎﺷــﺪ، ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﻧﻔﻌﺎﻝ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺳﻔﺘﻪ ﺑﺎﺯﻯ ﺷــﻮﺩ. ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﻛﻪ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺳﻴﺎﺳـﺖﻫﺎﻯ ﺩﺭﺳــﺖ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﺑــﺎﺯﺍﺭ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﺳﻔﺘﻪ ﺑﺎﺯﻯ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺳﻮ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺭﺍ ﺭﻭﻧﻖ ﺩﻫﺪ. ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺎﻧﻊ ﺳﻔﺘﻪ ﺑﺎﺯﻯ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺑــﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﭘﺎﻟــﺲ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳــﻔﺘﻪ ﺑﺎﺯﻯ، ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻰ ﺍﺧﺬ ﻧﻤﻰﺷــﻮﺩ ﻭ ﺳﻔﺘﻪ ﺑﺎﺯﻯ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺳﺖ، ﺍﺯ ﺁﻥ ﺳــﻮ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺟﺬﺍﺑﻴﺖ ﺧﺎﻟﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻭ ﺍﻗﺴــﺎﻡ ﻛﺎﻻﻫــﺎﻯ ﻭﺍﺭﺩﺍﺗــﻰ ﺧﺎﺭﺟــﻰ ﺭﺍ ﻭﺍﺭﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻣﻰﻛﻨﺪ، ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛــﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺑﺮ ﺭﻭﻯ ﺯﻣﻴــﻦ ﻣﻰﻣﺎﻧﺪ ﻭ ﺳــﻮﺩﺁﻭﺭﻯ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﻛﻢ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺑﻪ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻣﺎﻟﻴﺎﺕﻫﺎﻯ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺍﺳﺖ، ﻫﻤﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺩﺭ ﭘﻰ ﺁﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﻟﻘــﺎ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ، ﻣﻨﻔﻌﺘﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ.
ﺍﺯ ﺁﻥ ﻃﺮﻑ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﺳﻔﺘﻪ ﺑﺎﺯﻯ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻣﻬﻴﺎﺳــﺖ ﻛﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺷﻮﺩ، ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺳــﺮﻣﺎﻳﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺳــﻔﺘﻪ ﺑﺎﺯﻯ ﻭ ﺩﻻﻟﻰ ﺳﻮﻕ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ. ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺩﺭﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﻋﻤﻼ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻋﻼﻣــﺖ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺳﻔﺘﻪ ﺑﺎﺯﻯ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﭼﺮﺍﻍ ﻗﺮﻣﺰ ﺑﺮﺍﻯ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﻳﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺍﺳــﺖ. ﺳﻔﺘﻪ ﺑﺎﺯﻯ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻓﺮﺑــﻪ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﺭﻭﺯ ﺿﻌﻴﻒﺗﺮ ﻣﻰﺷــﻮﺩ. ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺳــﺮﻋﺖ ﮔﺮﺩﺵ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻰ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺑﻪ ﺯﻳﺮ ۱ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻳﻌﻨﻰ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻰ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻭ ﺭﺳﻤﻰ ﻭ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺩﺭ ﭼﺮﺧﺶ ﻧﻴﺴﺖ ﻭﻋﻤﺪﻩ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻰ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﻏﻴﺮﺭﺳﻤﻰ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﻯ ﺗﺄﺳﻒ ﺩﺍﺭﺩ.