چالش‌های زندگی در ماه
یکصد و نود و سومین نشست باشگاه نجوم از سوی مرکز نجوم ادیب وابسته به سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان با عنوان «زندگی در ماه» همراه با گرامیداشت پنجاهمین سالگرد اولین سفر انسان به ماه با سخنرانی دکتر حسین قاضی‌زاده، متخصص طب هوافضا و زیرسطحی و رضا ماه‌منظر، پژوهشگر زیست فضایی برگزار شد.
به گزارش پایگاه خبری ربیع، یکصد و نود و سومین نشست باشگاه نجوم از سوی مرکز نجوم ادیب وابسته به سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان با عنوان «زندگی در ماه» همراه با گرامیداشت پنجاهمین سالگرد اولین سفر انسان به ماه با سخنرانی دکتر حسین قاضی‌زاده، متخصص طب هوافضا و زیرسطحی و رضا ماه‌منظر، پژوهشگر زیست فضایی برگزار شد.
رضا ماه‌منظر سخنران نشست «زندگی در ماه» بود. او در سخنرانی‌اش با اشاره به اینکه «رابطه انسان، حیات و فضا» هزاران سال است که ذهن آدمی را معطوف به خود داشته، گفت: تا پیش از اکتشافات عصر مدرنیسم، بشر گمان می‌کرد که کیهان صفحه گنبدی است که ستاره‌ها به آن چسبیده‌اند. پس از درک فاصله، استفاده از تلسکوپ و کشفیات فضایی بشر با این پرسش مواجه شد که آیا در جایی از فضا، حیات وجود دارد؟
این پژوهشگر زیست فضایی با بیان ویژگی‌های ممتاز سیاره زمین از سایر سیاره‌ها ادامه داد: سیاره زمین با ویژگی‌های خاص و متناسب خود توانسته به جواهری ارزشمند در سیطره عالم تبدیل شود.
ماه‌منظر با اشاره به عناصر تشکیل‌دهنده کره زمین که به فرایند و تکامل زیستی موجودات منتج می‌شود، ابراز داشت: جرم زمین نسبت به سایر سیاره‌های کشف شده بیشتر است و همین جرم و جاذبه زمین باعث شده تا بتواند جو خود را نگه دارد؛ از سوی دیگر فاصله زمین از خورشید به عنوان پارامتر بسیار مهم در نظر گرفته می‌شود و در بین تمام سیاره‌های فراخورشیدی که کشف شده این کره ارض است که توانسته سه ویژگی جرم و جاذبه زیاد را با عناصر حیاتی در خود جمع کند و در فاصله مناسب با ستاره خورشید قرار گیرد که چنین اتفاقی منحصربه فرد است.
او با اشاره به وضعیت ماه در مقام مقایسه با کره زمین گفت: ماه در تلسکوپ بسیار زیباست؛ اما به علت نبود آب و اختلاف بیشینه و کمینه دما در تنها قمر زمین شرایط زیستی موجود نیست.
ماه‌منظر اظهار کرد: گمانه‌زنی‌ها تا پیش از کشفیات ۱۹۷۵ بر این استوار بود که در سطح مریخ حیات وجود دارد؛ اما پس از فرود سفینه وایکینگ، دانشمندان در کمال ناباوری متوجه شدند که حتی ویروس هم نمی‌تواند در سیاره مریخ دوام بیاورد.
او افزود: از این تاریخ به بعد و در دهه هشتاد میلادی موضوع «زیست‌پذیری» مطرح شد. با بررسی باکتری‌ها و هاگ‌ها عناصر اساسی در حیات، میزان مناسب انرژی و در نهایت آب به شکل مایع سه پارامتر مهم در زیست‌پذیری موجودات را تعریف کرد.
این پژوهشگر زیست‌فضایی با اشاره به اینکه گردش ماه به دور خورشید موجب شده تا روزهای ماه بسیار گرم و شب‌های آن بسیار سرد شود، تصریح کرد: لباس‌های فضانوردها و کمپ‌هایی که در ماه برقرار می‌شود باید بسیار مقاوم به اختلاف دمای موجود در سطح کره ماه باشد.
او با اشاره به گرانش یک ششم ماه نسبت به کره ارض بیان داشت: همین گرانش کم قمر زمین باعث می‌شود تا عضلات فضانوردان تحلیل رود؛ زیرا اگر وزن فضانوردی در زمین ۶۰ کیلوگرم باشد در کره ماه به علت کمبود گرانش به ۱۰ کیلوگرم خواهد رسید.
ماه منظر با تأکید بر آنکه ماه فاقد اتمسفر است، ابراز داشت: به دلیل اختلاف شدید دما در سطح کره ماه لباس و تجهیزات فضانوردان باید متناسب با این شرایط باشد که چنین تکنولوژی در سال ۱۹۶۹ که برای اولین بار انسان بر روی ماه گام گذاشت، ایجاد شد.
او با اشاره به امواج کیهانی که هم در سطح ماه و هم در فضا موجود است، گفت: پرتوهایی که در فضا هستند دو دسته می‌شوند که آثار آن‌ها بر بدن فضانوردان هم به صورت کوتاه‌مدت و هم بلندمدت قابل بررسی است.
در پایان، رضا ماه‌منظر، پژوهشگر زیست فضایی، از طرف نهاد بین‌المللی یوسل و با امضای پروفسور مبشر، دانشمند ایرانی که طراح تلسکوپ‌های فضاپیماها است، پوستری به رسم یادبود به مرکز آموزش نجوم ادیب تقدیم کرد.