وام مسکن، مسکنی دردآور نه شفا بخش!
امروز مسکن به یکی از دغدغه های ملی تبدیل شده است؟ موضوع ساخت و ساز مسکن و خانهدار کردن مردم که یکی از مهمترین وعدههای دولتهای مختلف بوده است در این دولت نیز مساله مهمی است.
به گزارش پایگاه خبری ربیع، امروز مسکن به یکی از دغدغه های ملی تبدیل شده است؟ موضوع ساخت و ساز مسکن و خانهدار کردن مردم که یکی از مهمترین وعدههای دولتهای مختلف بوده است در این دولت نیز مساله مهمی است. دغدغه ای که در همه دورههای انتخاباتی به عنوان یک موضوع مهم برای رای آوری و وعده و وعید تبدیل شده است و رئیس دولت فعلی نیز در این رابطه قول های خوبی دادهاند؟ زیرا قیمتهای بالای مسکن و حبابهای بزرگی که در بخش مسکن وجود دارد فشارهای بسیار زیادی به مستاجران وارد کرده، ضمن اینکه گرانی مسکن روی نرخ سایر کالاها به موازات هم اثرات منفی گذاشته است. آنچه در این موضوع حائز اهمیت است کارکرد وامهای مسکن است که آیا وامها علیرغم افزایشهایی که طی سالهای گذشته داشتهاند توانستهاند پا به پای افزایش قیمتها رشد داشته باشند و خرید مسکن را برای همه اقشار جامعه بخصوص طبقه متوسط به پایین جامعه راحت کنند؟ و آیا اکنون که وام مسکن در شهرهای مختلف به اعداد بزرگی رسیده است می تواند مشکل مسکن را حل کند؟ وام هایی که بازپرداخت آن برای کسانی که خانه ندارند و بطور قطع درآمد چندانی نیز ندارند جز درد و رنج و نگرانی های روحی روانی چیز دیگری به همراه ندارد؟ پرداخت اقساط چند ده میلیون تومانی برای کسانی که در آمدی کمتر از ده میلیون در ماه دارند شکننده و به شدت نگران کننده است؟ تردیدی نیست که افزایش اعداد و ارقام وام مسکن نقشی جز مسکن موقت نخواهد داشت؟ زمانی می توان گفت وام ها موثر است که با آن بتوان چند متری ساختمان ساخت و از آن استفاده کرد! اما اکنون که قیمت مصالح ساختمانی سر به فلک گذاشته و هر کدام تا چندصد در صد گران شده!از طرفی دستمزدها نیز به همین منوال گران شده است این وام ها کاربرد آرامش بخش آنچنانی ندارد؟ هر چند تامین زمین را دولت تعهد نموده و به شدت در تلاش برای حل این معضل است که البته در شهرای کوچک تا حدی حل شده یا بزودی خواهد شد در روستاها نیز مشکل آنچنانی وجود ندارد اما در شهرهای بزرگ همچنان مشکل جدی و شخت حل شدنی است مگر اینکه دولت یک تصمیم انقلابی بگیرد و زمینهای بافت های فرسوده اینگونه شهرها را خریداری کند و رایگان به نیازمندان و خانوادههای بدون مسکن تحت شرایطی واگذار کند؟ چرا رایگان؟ چون اینجا همه زیر ساخت ها آماده است و نیاز آنچنانی به هزینه ندارد و برای ساخت و ساز نیز سرعت بخش خواهد بود از طرفی بخش عمده مشکلات اجتماعی موثر از اینگونه بافت ها که عمدتا خالی از سکنه هست نیز تا حدی کاهش پیدا می کند؟
اضافه کنیم که با توجه به اینکه در بحث اعطای وام مسکن تنها بانک مسکن موظف به وام دادن است و تسهیلاتدهی مبتنی بر اوراق سپرده تسهیلات است که این روند فقط مختص بانک مسکن است بنابراین میتوان گفت وامهایی که تاکنون به بخش مسکن اختصاص داده شده چندان کارساز نبوده است بخصوص بعد از گرانیهای مسکن طی چند سال اخیر بعد از تشدید تحریمها آنچنان نتوانسته به خانهدار کردن مردم کمک شایان توجهی کند. از سوی دیگر مسئولین و نمایندگان مجلس برای فرزندآوری مشوقهایی مثل وامهای مسکن در نظر میگیرند که از یک جهت خوب است، اما نمیتوان انتظار داشت اثر چندانی روی فرزندآوری و یا روی خانهدار شدن مردم بگذارد چرا که چنانچه اشاره شد نرخ تسهیلات و اقساط وامها تطابقی با درآمدهای مردمی ندارد. بماند که جوانان امروز چهار فرزند ندارند بخصوص در شهرهای بزرگ که به آنها وامهای ویژهتر برای خانهدار شدن بدهند. تحقیقا یکی از مشکلاتی که مانع خانهدار شدن مردم میشود یا به عبارت دیگر گروههای هدف را محدود میکند یعنی جوانانی که آرزوی خانهدار شدن را دارند این است که نرخهای سود بالاست و اقساط بسیار سنگین است و مجموع شرایط غیر قابل تحمل است و شفابخشی در آن وجود ندارد! لذا با توجه به سطح درآمد عموم مردم جامعه و حقوقها و دریافتیهایی که دارند قطعا میزان اقساط همخوانی با درآمدهای آنها ندارد به این خاطر عموم مردم نمیتوانند با چنین طرحهایی صاحب خانه شوند، چون تورم بالاست و قدرت خرید و درآمد آنها پایین است و تامین مایحتاج روز مره کاری بس سنگین است و اکثریت قریب به اتفاق بی خانهها امکان پس اندازی اندک را نخواهند داشت تا بتوانند اقساط وام و تسهیلات مسکن را پرداخت کنند و نهایتش گرفتاری های بعدی با بانک و افزایش شدید پروندههای قضایی و مصیبت های بعدی آن که به هیچ وجه کار درستی نیست؟ افراد با درآمد بالا نیز معمولا در طبقه اجتماعی و درآمدی قرار دارند که معمولاً نیازی به دریافت چنین تسهیلاتی ندارند چرا که منابع مالی دیگری دارند یا نسبت درآمد آنها به گونهای است که میتوانند اقساط بیشتری بپردازند یا اینکه سطح پسانداز بالایی دارند که رغبتی برای دریافت وام برای خرید خانه ندارند و اکثرشان خانه و مسکن دارند.
مساله این است به دلیل تورمهای بالا اقساط مسکن روی خرید خانه و بازار مسکن تاثیرگذار نیست یعنی نمیتواند اثر خوبی روی بازار بگذارد و مخاطب خاص یعنی طبقه متوسط به پایین جامعه را جذب کند و مشوقی برای بحث فرزند آوری به شمار برود که خانوادهها به خاطر دریافت وام به سمت فرزند آوری بروند چرا که با این وامها نه میتوان خانه خرید نه درآمد عموم مردم جامعه به گونهای است که توان مالی تامین هزینههای مختلف چند فرزند را داشته باشند. مسئولان باید تدبیر بهتری بیندیشند تا هم در فرزند آوری توفیق بیشتر حاصل شود و هم آرزوی خانه دار شدن افراد متوسط به پایین محقق شدنی باشد.
وی در پایان گفتگو خاطر نشان کرد: کاهش نرخ تورم تنها راهکاری است که باید برای آن تلاش کرد یعنی دولت با ثبات اقتصادی و کاهش نرخ تورم به تدریج در قیمتها میتواند اثرگذار باشد و بازار مسکن نیز از این وضعیت متاثر شود در غیر این صورت وامهای مسکن نمیتواند کمک شایان توجهی به خانهدار کردن مردم کند.
مظفر حاجیان