در قدیم دو نوع ازدواج در ایلات کهگیلویه و بویراحمد شامل مصلحتی(سیاسی) و عادی وجود داشت.
ازدواج‌های مصلحتی( سیاسی): اغلب برای استحکام پیوندهای دوستی، قومی و پشتیبانی سیاسی و منطقه‌ای از همیدیگر بود که اغلب شکوهمند، پر هزینه و بین بزرگان طوایف، خوانین و کدخدایان بود.
ازدواج‌های عادی که ساده و کم هزینه و بین طبقات متوسط و فرو دست مردم ایل مرسوم بود.
میان ایلات و عشایر نظر و رأی پدر و مادر در امر ازدواج ملاک بوده و کمتر جوانی از رأی والدین در انتخاب همسر سرپیچی و تمرد می‌کرد.
تصمیم به برگزاری ازدواج در ایل بویراحمد (یاسوج) به عهده پدر خانواده است و گاهی مادر به شکل غیره مستقیم نیز دخالت دارد.
ازدواج‌های بین مردم یاسوج بیشتر شکل درون طایفه‌ای و درون ایلی است و به علت شناخت کامل افراد طوایف از همدیگر کار تحقیق از همدیگر کمتر یا اصلاً وجود ندارد.
هرگاه رأی پدر داماد بر وصلت با خانواده ( عروس ) قرار بگیرد، مادر داماد هم در جریان امر قرار گرفته و پسر( داماد) را نیز مطلع نموده و در صورت موافقت او،کار خواستگاری انجام می‌گرفت.
مراسم خواستگاری(گپ زنی)
در این مورد چون درباره ازدواج و چگونگی وصلت گفتگو و صحبت می‌شود به آن گپ زنی(حرف زنی) می‌گویند.
مرسوم بوده کار خواستگاری به وساطت فرد سالخورده‌ای از فامیل داماد که مورد قبول، اعتماد و احترام خانواده دختر نیز باشد، انجام می‌شود و بعد از کسب اطمینان از مثبت بودن جواب خانواده دختر،[ اغلب خانواده پسر از دختری خواستگاری می‌کنند که بدانند موافقت می‌کنند و پیش زمینه‌ای از دیدگاه مثبت آن‌ها نسبت به خانواده خویش داشته باشند].موضوع را به پدر داماد خبر داده و پدر نیز به اتفاق چند نفر از ریش سفیدان طایفه، خود به دیدار خانواده دختر رفته و از خانواده دختر، اغلب فقط پدر دختر و در برخی اوقات نیز چند نفر ریش سفید خاندان او حضور داشته، و هر کدام از بزرگان طرفین با بر شمردن محسنات پسر و دختر، و افتخارات خانواده‌های طرفین در مورد ازدواج صحبت می‌کردند.
خانواده دختر نیز ضمن تشکر از حضور میهمانان ( خانواده داماد ) و با وجود اینکه همه می‌دانند که جواب مثبت است، اما دادن جواب را به چند روز بعد موکول می‌کنند و بعد از چند روز به وسیله یکی از ریش سفیدان طایفه یا خاندان خویش جواب را به خانواده داماد می‌دهد.
مرحله نامزدی
بعد از پاسخ مثبت خانواده عروس به داماد عملاً مرحله نامزدی آغاز می‌شود و طی رفت و آمدهای که دو خانواده با همدیگر دارند زمان مراسم بله برون و کد خدایی‌کنان تعیین می‌شود.
کد خدایی (داوری)
در مراسمی که به کد خدایی معروف است ریش سفیدان و بزرگان خانواده‌های عروس و داماد در منزل پدر عروس دعوت شده و در مورد میزان مهریه، شیربها و یا ( حق شیر ) به مذاکره می‌نشینند، آن وقت که نامزدی جنبه رسمی پیدا می‌کند امروزه اغلب مراسم عقد کنان در این روز انجام می‌پذیرد و در این مراسم جشن بر پا بوده و ساز و دهل و یا ارگ ( سال‌های اخیر) نواخته می‌شود.
در مراسم کدخدایی خانواده داماد آذوقه‌های برای مخارج پذیرایی به خانواده عروس می‌فرستند.
اگر ازدواج بیرون از طایفه و ایل باشد میزان شیر بها بالا است. در گذشته شیر بها چند رأس دام، برنج، آرد ،شکر، قند و مقداری پول بود اما امروزه پول است. شیربهای پرداخت شده تقریباً به طور کامل مصرف تهیه لباس عروس و جهیزیه او می‌شود.در صورت یتیم بودن عروس اختیار او با برادران بویژه برادر بزرگتر اوست.
حق شیر
میزان پولی است که خانواده داماد به مادر عروس به عنوان تشکر از ایشان در ازای شیری که به عروس خورانده می‌دهند، که به آن شیر بها می‌گویند.
باروزی
یک‌روز قبل از مراسمات کد خدایی و عروسی مقداری وسایل خوراکی( برنج، روغن، قند، چای، گوشت، میوه و وسایلی که برای تهیه‌ی غذای میهمانان لازم است) که از طرف خانواده داماد به خانواده عروس تحویل داده می‌شود، باروزی می‌گویند.
در شماره بعدی روزنامه کیمیای وطن به معرفی ادامه مراسم ازدواج در میان ایلات استان چهارمحال و بختیاری میپردازیم.