به گزارش پایگاه خبری ربیع،یکی از مسائل و مشکلات بغرنج جوامع امروز که توجه بسیاری از روان شناسان، جامعه شناسان و حقوقدانان را به خود جلب کرده است مس۱۵اله رواج بزهکاری در بین نوجوانان و جوانان است. بزهکاری از نظر حقوقی به اعمالی گفته می شود که بر خلاف قوانین، مقررات و هنجارهای اجتماعی از سوی جوانان زیر ۱۸ سال صورت می گیرد. اعمالی مثل غیبت از مدرسه، دروغگویی های مکرر، فرار از خانه، ولگردی، گدایی، ایجاد حریق، تخریب، رانندگی بدون گواهینامه، سرقت، حمل مواد مخدر، زیر پا گذاشتن حقوق دیگران، انحرافات جنسی و… در زمره اعمال بزهکارانه رایج در بین جوانان است.

لذا از آنجائی که پیشرفت و ترقی هر جامعه ای در گرو سلامتی آن جامعه از هر نظر می باشد ، نهاد های مسئول اجتماعی و آموزشی در این زمینه وظیفه دارند تا با برطرف کردن موانع اجتماعی و محیطی در بین نسل نوجوان و جوان از وقوقع پیامد های ناگوار بزه در آنان جلوگیری به عمل آورند .

نقش خانواده در بزه

شاید بتوان ازمهمترین عوامل مؤثر در بزهکاری را محیط خانواده دانست ، با مطالعه و بررسی پیشینه زندگی نوجوانان بزهکار ، تاریخچه ای مبنی بر بدرفتاری شدید و سهل انگاری والدین در مورد آنها مشاهده میشود . تعداد زیادی از بزهکاران در خانواده هایی بزرگ شده اند که از محبت والدین محروم بوده اند و غالبا همان فضای خانواده ناسازگار ( کدورت و درگیری ) وجود داشته و یا اینکه میان پدر و مادر جدائی افتاده است.

 به طور کلی ۹۱ درصد نوجوانان بزهکار از اختلافات شدید عاطفی رنج می برند . خشونت ، کمبود محبت خانوادگی و اختلالات خانوادگی این تهاجمات را ایجاد می کند کمبود محبت شخص را به انتقام جوئی هدایت می کند از طرفی محبت زیاد و غیرمنطقی یا لوس کردن و دور نگه داشتن کودک و نوجوان از دیگران سبب میشود کودک خود را در شمار آدمهای معمولی به حساب نیاورد و از همسالانش کناره گیری کند و طریقه اجتماعی زندگی کردن را نیاموزد و در نتیجه شخصیت منحرفی پیدا کند .

والدین در تربیت فرزندان خود باید این اعتقادرا در آنان به وجود آورند که او خود مسئول رفتار خویش است. تا زمانی کودک نسبت به مسئولیت رفتار خود آگاهی نداشته باشد و آن را نپذیرد ، هیچ برنامه ای برای تغییر رفتار او مؤثر نخواهد بود .

محیط های آموزشی نقش پیشگیرانه دارند

البته بعد ازخانواده  مدرسه نیز مهمترین محیطی است که کودک و نوجوان مدتی از عمر خود را در آن می گذرانند بر اساس نظر روانشناسان سوادآموزی وقوع جرم را از بین نمی برد بلکه نوع آن را تغییر می دهد . به هر حال محیط تحصیلی در تکوین شخصیت کودک و نوجوان نقش بسزائی دارد و انتظار می رود که کودک در محیط مدرسه با ارزشها و اهداف جامعه مطابقت داده شود و در محیط مدرسه ، طرز معاشرت و زندگی اجتماعی یا همزیستی و سازگاری و احترام متقابل به دیگران و نظم و ترتیب را فرا می گیرد .

تحقیقات متعدد نشان می دهد که اکثر بزهکاران به علت مشکلات خانوادگی ترک تحصیل کرده اند و در نتیجه پایین بودن سطح سواد علت مضاعفی بر ارتکاب جرم است .باید این نکته را مد نظر قرار داد که بزهکاری همچون سایه ای نسل جوان را دنبال و در فرصت مناسب آنان را گرفتار می کند و تا سال ها رها نخواهد کرد .

بسیاری از جامعه شناسان بر این باورند که میل شدید به تقلید در اطفال هم از عوامل بزهکاری به شمار میرود، اما اگر بتوان با نوجوان را در مسیری قرار داد که با کسب تجارب  به مقابله بهتر با مشکلات بپردازد ضمن اینکه افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس در او به وجود می اید موجب ایجاد تغییر مثبت نگرش نسبت به خود، جامعه و دیگران خواهد شد.

 سخن آخر..

 حائز اهمیت است جامعه شناسان فشارهای اجتماعی که به فرد وارد میشود و انتظاراتی که جامعه از وی دارد و او نمیتواند انها را برآورده کند را از مهمترین علل گرایش به بزه اجتماعی میدانند. روانشناسان هم شکست های روحی و روانی چون شکست در عشق ناکامی در رسیدن به آرمانها و امثال آن را ورودی برای فرد در بزه معرفی کرده اند .

به هرحال نهاد تعلیم و تربیت که شامل خانواده و مدرسه و دانشگاه و مراکز هنری و فرهنگی و دینی میشود از یک سو، کاهش اعتماد اجتماعی در نتیجه فساد در دستگاه های حکومتی وشکاف عمیق طبقاتی و نسلی از سوی دیگر در این زمینه مولد هستند.  به عبارتی بزه حاکمان در ابعاد سیاسی و اقتصادی و بزه اخلاقی الگوهای اجتماعی و دینی هر دو در اشاعه بزه و باز تولید آن دخیل اند .