عرفه روز قربت و معرفت
خداوند متعال در قرآن کریم برای ارتباط بیشتر بندگان با مبدأ هستی، شیوه‌های مختلفی را به کار برده است؛ ازجمله این شیوه‌ها تعیین زمان‌ها و مکان‌های خاصی برای نزدیک شدن بیشتر به درگاه حضرت حق است.
به گزارش پایگاه خبری ربیع، در سوره ابراهیم (ع) آیه ۵ از زمان‌های ویژه عبادت خدا با عبارت «ایام‌الله» یاد می‌شود؛ «ایام‌الله را به آنان یادآوری نما.» ایام‌الله، تمام روزهایی است که دارای عظمتی در تاریخ زندگی بشر است.
مقصود از ایام‌الله زمان‌هایی است که امر خدا و آیات وحدانیت و سلطنت او ظاهر شده و یا ظاهر می‌شود؛ ممکن است ایام ظهور رحمت و نعمت الهی جزو این ایام بوده باشد و هر زمانی که خداوند رحمت و نعمتی را به قوم یا گروه و یا بشریت عطا فرموده است؛ هر روز که یکی از فرمان‌های خدا در آن، چنان درخشیده که بقیه امور را تحت‌الشعاع خود قرار داده ایام‌الله است؛ هر روز که فصل تازه‌ای در زندگی انسان‌ها گشوده و درس عبرتی به آنها داده و ظهور و قیام پیامبری در آن بوده و یا طاغوت و فرعون گردن‌کشی در آن به قعر دره نیستی فرستاده شده، نیزهر روز که حق و عدالتی برپا شده و ظلم و بدعتی خاموش گشته، همه آنها از ایام‌الله است. چنانکه در ادامه آیه می‌فرماید: در همه ایام‌الله آیات و نشانه‌هایی است برای هر انسان شکیبا و پراستقامت و شکرگزار (تفسیر نمونه، ۱۰/۲۷۰)
روز عرفه نیز می‌تواند روز پیروزی انسان بر طاغوت نفس و نقطه درخشانی درتاریخ زندگی هر فردی باشد. روز عرفه روز تحول درونی و انقلاب معنوی با آن همه مزایا و ویژگی‌های ارزشمند برای هر مسلمان بیدار و آگاه است.
این روز از مصادیق بارز «ایام‌الله» است که در آن زمینه‌ها و مقدمات بیشتری برای رهیابی انسان به سوی کمال و سعادت وجود دارد. آمرزش گناهان، قبولی طاعات، آشنایی بیشتر با معارف اسلامی، تفکر و تأمل در گذشته و آینده، برآورده شدن حاجات و توجه ویژه خداوند متعال به بندگان از جمله آنهاست.
آنچه از روایات و دعاهای اهل‌بیت (ع) در این روز به دست می‌آید نشانگر آن است که پروردگار هستی این روز را برای مناجات خود انتخاب کرده و نعمت‌های مادی و معنوی خود را در یوم‌الله عرفه بر بندگانش ارزانی داشته است.
امام صادق (ع) در یکی از روایات می‌فرماید: هرکس در این روز قبل از رفتن به مراسم دعای عرفه در زیر آسمان دو رکعت نماز بخواند و در پیشگاه خداوند متعال به تمامی گناهان و خطاهای خود اعتراف نموده و حقیقتاً از درگاه پروردگارش پوزش طلبد، خداوند متعال آنچه را که برای اهل عرفات مقدر نموده به او نیز عطا می‌کند و تمام گناهان وی را می‌آمرزد. (اقبال الاعمال، ج ۲، ص ۶۷)
در روز عرفه اولین حرکت حاجیان در سرزمین وحی بعد از احرام با توقف در صحرای عرفات آغاز می‌شود. آنان وظیفه دارند که از اذان ظهر روز نهم ماه ذی‌الحجه تا وقت نماز مغرب در آن بیابان توقف کرده و به ذکر و دعا و تفکر و نیایش بپردازند.
از ویژگی‌های روز عرفه دعا و نیایش به درگاه ربوبیت است. پیشوایان معصوم (ع) با استفاده از موقعیت معنوی روز عرفه، مردم را به راز و نیاز و تقویت پیوند با سرچشمه کمالات ترغیب و تشویق می‌کردند چرا که اساس شخصیت حقیقی انسان و ارزش او به اندازه ارتباطش با خداوند متعال تعیین می‌شود.
قرآن می‌فرماید: «ای پیامبر بگو، پروردگارم برای شما ارزشی قائل نیست اگر دعای شما نباشد.»(فرقان / ۷۷)
امام حسین (ع) با استفاده از فضای معنوی روز عرفه در صحرای عرفات و در دامنه کوه جبل‌الرحمه مناجات زیبای خود را زمزمه کرده و آوای ملکوتی‌اش نه تنها در میان حاجیان خانه خدا در صحرای عرفات طنین‌انداز بود بلکه آن نیایش‌های عاشقانه در طول تاریخ، دل‌های مشتاق را تحت تأثیر قرار داده است.
آن حضرت در فرازی از دعا می‌فرماید: پروردگارا، تفکر من در آثار و نشانه‌های تو موجب دوری دیدار می‌گردد پس مرا به خدمتی وادار که با تو پیوندم دهد، چگونه بر وجود تو به چیزی استدلال شود که در وجودش به تو نیاز دارد؟ روز عرفه فرصتی استثنایی در هر سال است که باید از لحظات آن در تقویت رابطه با خداوند استفاده نمود.
امام چهارم (ع) در دعای ۴۷ صحیفه سجادیه در مورد عظمت این روز مقدس، عرضه می‌دارد؛ «پروردگارا!! امروز، روز عرفه است، روزی که به آن شرافت، کرامت و عظمت بخشیده‌ای و در آن روز، رحمت خودت را بر اهل عالم منتشر ساخته‌ای و با عفو و گذشت خود در این روز بر بندگان منت نهاده‌ای و عطیه و بخشش خود را در این روز نیکو گردانیده‌ای و به خاطر روز عرفه بر بندگانت تفضیل و لطف فرموده‌ای!»
انس با خدا، اعتماد به نفس، ایجاد تعادل و آرامش، افزایش قدرت تحمل در مقابل مشکلات، رهایی از وابستگی‌های مادی و دنیوی، پایین‌آمدن از مرکب غرور و خودخواهی، مشخص شدن ارزش انسان و آموزشهای اخلاقی و اجتماعی از دستاوردهای ارزشمند دعاها بویژه مناجات‌های روز عرفه می‌باشد.
آری، امروز دستهایمان را به درگاه ایزد متعال دراز می‌کنیم و از او بخشش گناهانمان را طلب می‌کنیم و ظهور آخرین حجتش را عاجزانه درخواست می‌کنیم.
اللهم عجل لولیک الفرج
مظفر حاجیان