به گزارش پایگاه خبری ربیع، وقتی شمار اتفاقات و حوادث نه چندان خوشایند در متن جامعه رو به افزایش می‌گذارد، طبیعی است که خبرهای علمی، فرهنگی و هنری در انزوا و کم‌توجهی فرومی‌روند. چرا که جامعه، دیگر حوصله و کشش پرداختن به مسائل و اخباری از این دست را ندارد.
یکی از رویدادهای علمی مهمی که این روزها لابلای مطالب رسانه‌ای و گزارشهای خبرساز و ناراحت‌کننده، کمرنگ و گم شد، آزمون دکتری ۹۷ بود که دیروز برگزار شد. آزمونی که نتایج آن، ماهیتاً تأثیرات مهمی در جامعه برجای می‌گذارد و روز گذشته، با رقابت بیش از ۲۳۴ هزار نفر در ۱۱۷ حوزه امتحانی برگزار شد. یکی از وجوه حساسیت آزمون دکتری وزارت علوم در ایران، به خصوص از این جهت است که در طول سالها، بارها و بارها شاهد تغییر و تحولات گسترده و کلیدی، در فرایند برگزاری آن بوده‌ایم. تحولاتی که، تغییر منابع امتحانی، تغییر ضرایب آزمون، مسئولیت اجرای آزمون کتبی و مصاحبه، سهم هر یک از بخشهای کتبی و شفاهی (مصاحبه) و… بخشی از آنها هستند.
دیروز با برگزاری این آزمون، برخی مسئولان مربوطه به رسم هر سال، با حضور در حوزه‌های امتحانی، سعی می‌کردند از نزدیک و به صورت میدانی، در جریان چگونگی برگزاری آزمون و کمّ و کیف آن، قرار بگیرند. اما یکی از مسائلی که در اکثریت قریب به اتفاق سایت‌های خبری در این باره رسانه‌ای شد، بحث «عدم تغییر کنکور دکتری تا دو سال آینده» بود که مسئولان وزارت علوم دیروز به آن اشاره کرده بودند. در توضیح این جمله گفته شده بود: با توجه به سهمی که دانشگاه‎ها در نمره آزمون دارند ممکن است در آینده، این سهم افزایش یابد اما تا یکی دو سال آینده تغییری نداریم! با توجه به اینکه آزمون دکتری دانشگاههای دولتی در سالهای اخیر، تغییرات فراوانی را از سر گذرانده و مدل برگزاری آن، دچار دگرگونی‌های اساسی شده، این جمله که تا دو سال آینده، تغییری در آزمون دکتری، نخواهیم داشت، کمی جای سوال و ابهام دارد. چرا که می‌توان از آن، این گونه برداشت نمود که مسئولان احتمالاً همچنان در فکر اعمال تغییر در مورد این آزمون هستند و پرونده این کنکور و نحوه ارزیابی و برگزاری آن، هنوز کاملا بسته نشده است. در سالهایی نه چندان دور، دانشگاه‌های دولتی برای پذیرش دانشجوی دکتری، به طور مستقل عمل می‌کردند، به گونه‌ای که مسئولیت برگزاری آزمون کتبی و مصاحبه، بر عهده گروههای آموزشی دانشگاههای دولتی بود. در این فرایند، دانشجویان ناچار بودند برای پذیرفته شدن در یک دانشگاه دولتی، به طور جداگانه ثبت‌نام کرده و هزینه زیادی را نیز بابت شرکت در آزمون بپردازند.
این آزمون از آن جا که با مسئولیت و دخالت مستقیم دانشگاه دولتی برگزار می‌شد، جای امّا و لمّاهای بسیاری داشت و تا سالها، حاشیه‌های فراوانی درخصوص دخیل کردن نظرات شخصی کادر آموزشی گروهها در دانشگاههای دولتی برای پذیرش دانشجویان و به اصطلاح خودمانی، پارتی‌بازی، در این مسأله مطرح بود.
این امر باعث شد مسئولان به این اجماع برسند که نخست، یک آزمون کتبی به صورت سراسری در کل کشور برگزار شود، و پس از آن، دانشجویان با توجه به رتبه و نمره خود در این آزمون، به مرحله مصاحبه دانشگاهها راه یابند. میزان سهم آزمون کتبی و مصاحبه هم همواره محل تغییر بوده تا اینکه اکنون به روال فعلی رسیده است.
بعد از اینکه بنا شد آزمون کتبی به صورت سراسری برگزار شود، میزان اعمال قدرت دانشگاههای دولتی در این آزمون مهم، تا حدودی کمتر از قبل شد، اما بعد، زمزمه‌های مبنی بر احتمال افزایش قدرت دانشگاههای دولتی در این باره و پیدا کردن اختیارات بیشتر، مطرح شد. حالا بعد از همه تغییرات ریز و درشتی که این آزمون در طول چند سال اخیر با آن مواجه بوده و شرایط متزلزلی که داوطلبان این آزمون، مجبور بوده‌اند پیوسته خود را با آن، وفق بدهند، احتمال اینکه مجددا شاهد تغییر در جریان برگزاری آن باشیم، چندان خوشایند نیست. البته نفس تغییر و تحول خوب است، اما سوالی که در این جا مطرح می‌شود این است که آیا واقعاً، در طول چند سال گذشته، امکان این که با بررسی مدلهای موفق برگزاری آزمون دکتری در کشورهای مختلف، به نوعی جمع‌بندی علمی رسیده و روشی را پیاده کنیم که بتواند حداقل برای یک دهه، ثبات و کارایی لازم را داشته باشد، این قدر دشوار است که در فواصل زمانی کوتاه‌مدت، باید شاهد تغییرات بنیادی درمورد این آزمون باشیم؟!