رخت عزا بر تن جنگل‌های ایران
“کوه سکده الوند” در استان کهگیلویه و بویراحمد که زیستگاه گونه‌های شاخص جانوری همچون پلنگ، کل و بز، گراز، کفتار، گرگ، تشی و … محسوب می‌شود، طی روزهای گذشته بر اثر آتش‌سوزی در سکوت رسانه‌ای به خاکستر تبدیل شد!
به گزارش پایگاه خبری ربیع، “کوه سکده الوند” در استان کهگیلویه و بویراحمد که زیستگاه گونه‌های شاخص جانوری همچون پلنگ، کل و بز، گراز، کفتار، گرگ، تشی و … محسوب می‌شود، طی روزهای گذشته بر اثر آتش‌سوزی در سکوت رسانه‌ای به خاکستر تبدیل شد!
به گفته رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، بررسی عکس‌های هوایی دوره ۵۰ ساله از سال ۱۳۳۴ تا ۱۳۸۶ که توسط سازمان جنگل‌ها و مراتع تهیه شده نشان می‌دهد به طور متوسط هر سال دو هزار و ۸۷۶ هکتار از جنگل‌های شمال ایران تخریب شده که اگر این روند ادامه پیدا کند تا ۵۰ سال آینده در بسیاری از نقاط شمال ایران آثاری از جنگل باقی نخواهد ماند. اما آمارهای غیر رسمی و شواهد موجود نشان می‌دهد که نرخ تخریب در تمامی جنگل‌های ایران بیش از این ارقامی است که گفته می‌شود. آمارها نشان می‌دهد مساحت جنگل‌های ایران در فاصله کمتر از پنج دهه، از ۴/۱۸ میلیون هکتار به ۱۱ میلیون هکتار کاهش یافته است و آنچه هم باقی مانده در وضعیتی نامناسب قرار دارد.
همچنین تصاویر ماهواره‌ای ناسا نشان می‌دهد ایران سالی ۱ تا ۱.۵ درصد از جنگل‌های خود را از دست می‌دهد. براین‌اساس، بین ۷۵ تا ۱۰۰ سال آینده تمامی جنگل‌های ایران به طور کامل از بین خواهد رفت.
بعد از تخریب و قطع درختان یکی از مهمترین عوامل نابودی جنگل‌های ایران آتش سوزی است.
بی احتیاطی گردشگران در مناطق جنگلی و بی توجهی به مخاطرات آتش سوزی در جنگل‌ها، بروز پدیده زوال اکوسیستم جنگلی، نداشتن خودباوری از سوی ایجاد کننده‌های غیرعمد حریق به توانایی خود در امر اطفاء لحظه‌ای آن، وجود زباله‌ها و ظروف شیشه‌ای و پلاستیکی و اختلافات قومی و قبیله‌ای از مهمترین عوامل حریق در جنگل‌ها است.
نبود زیرساخت‌های مناسب برای پیشگیری و مقابله با آتش‌سوزی جنگل‌ها از مهمترین معضلات سازمان جنگل‌هاست. استفاده از روش‌های سنتی، همچون خاموش‌کردن با بیل، کلنگ و خاک‌پاشی در اطفای حریق جنگل‌ها موجب از دست رفتن بخش وسیعی از گونه‌های مختلف گیاهی کشور می‌شود که واقعاً نادر هستند.
سرانه جنگل در ایران یک‌سوم متوسط جهانی است؛ یعنی برای حفاظت از عرصه‌های جنگلی از مشکلاتی نظیر آتش‌سوزی، خشکسالی و آفات، تدبیر ویژه‌ای اتخاذ کرد تا این اکوسیستم برای آیندگان باقی بماند.
سازمان جنگل‌ها و سازمان حفاظت محیط‌زیست، متولیان حفظ منابع طبیعی کشور هستند که یا خود از اجرای قوانین طفره می‌روند یا در برابر اقدامات خلاف قانون سایر وزارتخانه‌ها چشم‌پوشی می‌کنند. با وقوع کوچک‌ترین آتش‌سوزی، مهار بخش وسیعی از آتش‌سوزی توسط نیروهای مردمی انجام می‌شود که به طور حتم، اگر کمک‌های خودجوش مردمی صورت نگیرد، جنگل‌های کشور کم‌کم از بین خواهد رفت.
در سال ۹۶ تعداد ۱۷۸۰ فقره آتش‌سوزی رخ داد که ۹۵۰۰ هکتار از اراضی را گرفتار کرد اما در سال ۹۷ این میزان به ۱۳۰۰ فقره کاهش یافت و ۴۷۰۰ هکتار از جنگل‌ها را سوزاند. این وضعیت در حالی است که سازمان جنگل‌ها تنها ۹ ایستگاه اطفای حریق در کشور دارد که این تعداد به خوبی پاسخگوی نیاز جنگل‌ها نخواهد بود.
تش‌سوزی جنگل‌ها تنها سوختن چند درخت نیست بلکه از بین رفتن چندین و چند گونه گیاهی، از دست رفتن زیستگاه جانوران و به دنبال آن موجی از آسیب‌های محیط‌زیستی مانند فرسایش خاک، تغییر اقلیم و حرکت روان‌آب است.
بر اساس نظر کارشناسان در ایران آتش سوزی طبیعی بسیار نادر است و می‌توان گفت تقریباً ۱۰۰ درصد آتش سوزی‌های صورت گرفته در ایران آتش سوزی‌هایی با عامل انسانی است. اما عاملی که باعث تشدید آتش‌سوزی‌ها می‌شود تغییر اقلیم است. به طور مثال پدیده خشکسالی شرایط را برای گسترش آتش‌سوزی مستعد می‌کند.
در چنین شرایطی هجوم مردم به در هنگام تعطیلات به سمت جنگل‌های صدمات جبران ناپذیری را به محیط زیست کشور وارد می‌کند. متاسفانه سازمان ناتوان جنگل‌ها توان مقابله با این تخریب گسترده را به هیچ عنوان ندارد و چاره تصویب قوانین حفاظتی سختگیرانه و اجرای سفت و سختان است.
از آنجا که حیات در کشور ما به شدت به منابعی مانند جنگا وابسته است حفظ جنگل‌ها باید به عنوان یک وظیفه ملی به تک تک ایرانی‌ها به عنوان یک اصل گوشزد شود. در غیر این صورت و ادامه روند فعلی باید از همین حالا برای جنگل‌ها رخت عزا به تن کنیم و منتظر نابودی حیات در کشورمان باشیم.