به گزارش پایگاه خبری ربیع، عاطفه قلع‌ریز/ربا مسئله‌ای است که وجود آن در کشور غیر قابل انکار است و با شیوع روز افزون آن مواجه هستیم اما کمتر شاهد بوده‌ایم که اهالی رسانه و مسئولان در این خصوص سخن به میان آورند و مثل هر معضل و مشکل دیگری به طور جدی اقدام به بررسی ابعاد و ریشه‌های آن کنند و در صدد برچیده شدن آن برآیند.

همین مسئله سبب شده که امروز با غول ربا مواجه شویم و شاهد خم شدن کمر اقتصاد باشیم.

اگر چه همیشه ربا از سوی علمای دین امری حرام به شمار رفته و جنگ با خدا خوانده شده است، اما همواره شاهد رشد زیر پله‌ای ربا در جامعه بوده‌ایم؛ هر چند امروز دیگر ربا زیر پله‌ای نیست و به راحتی آن را در بسیاری از معاملات کاسبان و در سطح بازار شاهدیم و به صورت رسمی نیز در سیستم بانکداری به ازای وامی که به فرد می‌دهند و به ازای هر روز تأخیر، پول مازاد از فرد دریافت می‌شود.

ربا در لغت به معنای افزون شدن، نشو و نما کردن و زیاد شدن (لغت‌نامه دهخدا ج ۱۲۵، قاموس المحیط، ج ۴، ص ۳۳۲) و در اصطلاح به معنای خرید و فروش و یا معامله‌ای است که کالا با عوض آن همجنس بوده و یکی افزون بر دیگری است.

اگرچه در قانون برای رباخوار مجازات تعریف‌شده است اما اینکه چگونه به‌راحتی رباخواری صورت می‌گیرد و هرروز با تعداد زیادی از این افراد مواجهیم، جای سوال است. آیا قانون مجازات اعمال نمی‌گردد یا در حد وضع یک قانون مانده است؟

ربا در حالی قارچ‌گونه رشد می‌کند که حتی بسیاری از مسئولان با شنیدن نام آن از مصاحبه کردن هراس دارند و ترجیح می‌دهند که در این خصوصی گفت‌وگویی نداشته باشند و به مسائل دیگر بپردازند.

 گسترش روزافزون ربا

هرچند در این میان مسئولان مرتبط با حوزه اصناف و کاسبان حاضر به گفت‌وگو نشدند که چه میزان ربا در بین بازاریان و کاسب‌کاران رشد کرده است و در بین اصناف مختلف ربا چگونه صورت می‌گیرد، اما یکی از فعالان اقتصادی که ۵۰ سال در حوزه بازار فعالیت داشته است و با وضع بازار اصفهان و دیگر شهرها بیگانه نیست و در لباس تجارت خدمت کرده است، ربا را یک منکر و خلاف اسلام می‌داند و می‌گوید: ربا سال‌هاست که روزبه‌روز رشد کرده و امروز فقر و نداری، بیکاری، فساد و غیره ماحصل شیوع ربا در جامعه است.

محمدصادق مشایخ در گفت‌وگو با خبرنگار افق فردا با ابراز خرسندی از اینکه رسانه‌ها به‌عنوان رکن چهارم دموکراسی برای بررسی ابعاد و آسیب‌های ربا بر جامعه و اقتصاد کشور وارد شده‌اند، گفت: آنچه مایه خوشحالی بوده، این است که از یک سال و نیم پیش تاکنون مراجع تقلید و حوزه‌های علمیه به بحث در مورد ربا و هشدار درباره ضرر و زیان آن وارد شده‌اند و از آسیب‌های ربا، ربوی بودن بانک‌ها، حرام بودن سود و وام‌ها با بهره‌های بالا و دریافت دیرکردها سخن می‌گویند و حذف این مسائل را از سیستم بانکداری طلب می‌کنند.

وی گفت: بااینکه امروز سود بانک‌ها ۱۵ درصد شده است، نزدیک به ۱۰درصد به مردمی که سرمایه‌های خود را در بانک انباشته تا سود دریافت کنند، افزوده شده است.

پیشکسوت حوزه اقتصاد گفت: اگر بانک‌ها از سرمایه‌های پولی مردم در بانک به‌گونه‌ای استفاده می‌کردند که وارد بازار و رونق اقتصادی می‌شد و با استفاده از سرمایه‌های مردم در کسب‌وکار سود به مردم تخصیص می‌یافت، این سود ربا محسوب نمی‌شد اما اینکه بانک‌ها اقدام به ساخت ویلا و مسکن و غیره کرده و هرروز با گران کردن قیمت مسکن حتی مردم را بی‌خانمان‌تر می‌کنند و سبب رکود اقتصادی می‌شوند، این سود بانکی ربا است و حرام.

وی با بیان اینکه در ژاپن هرکسی که سرمایه‌ای به فردی می‌سپارد تا سود دریافت کند باید کارمزدش را نیز بپردازد، گفت: این درحالی‌که در ایران به ازای هر پولی که در بانک می‌گذارند، سود دریافت می‌کنند که عین رباست.

 ربا، ماحصل ناکارآمدی سیستم‌های اقتصادی

رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار افق فردا، گفت: ربا مثل آتش بر خرمن زدن است و تمام جامعه را خراب می‌کند.

محمدرضا برکتین با اشاره به اینکه ربا ماحصل ناکارآمدی سیستم‌های اقتصادی است، ادامه داد: بر اساس منابع غیررسمی، سودهایی که در بین کاسب‌کاران و در سطح بازار رد و بدل می‌شود، بیش از نرخ‌های دولتی است.

وی با اشاره به اینکه ربا عین قارچ در حال گسترش است، تصریح کرد: رباخواری امروز به شکل رسمی در بانک‌ها و دراندازه بزرگ در جامعه وجود دارد و با دریافت رقم‌های سنگین از مردم و سودهایی که حتی بیش از نرخ مصوب است، اقتصاد کشور را به زمین زده است.

رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت اصفهان تصریح کرد: امروز ما نتوانستیم به شعارهایی که مبتنی بر تقویت کارآفرینی و اشتغال‌زایی است عمل کنیم.

وی با اظهار اینکه امروز ربا آن‌قدر شیوع پیدا کرده که دیگر قبح آن ریخته است، اظهار داشت: در گذشته شاید ۵ نفر بودند که پول می‌گرفتند و در ازای پول، سود به دیگران می‌پرداختند اما امروز در سطح بازار سودها و ربا دو برابر نرخ رسمی بانک‌هاست.

برکتین با بیان اینکه نرخ رسمی تسهیلات در بانک‌ها ۱۸ درصد است و بانک‌های خصوصی و قدیمی به شکل‌های مختلفی تسهیلات و سود به مشتری خود پرداخت می‌کنند، ادامه داد: بهره آزاد دو برابر نرخ بانکی است و متأسفانه از یک مقطعی بی‌انضباطی‌های اقتصادی باعث شد که جامعه دچار ربا شود.

براساس این گزارش، امروز ربا در جامعه به‌راحتی در حال رشد کردن است و این واقعه در حالی صورت می‌گیرد که مسئولان ترجیح می‌دهند که نبینند، سخن نگویند و به وجودش اعتراف نکنند. همین مقاومت برای قبول این معضل سبب شده که به‌جای اندیشیدن و حل مسئله، آن را رها کنند.