جریانی مرموز برای فرهنگستان چالش ایجاد میکند/ انتقاد از صداوسیما
حداد عادل در نشست مرجعیت علمی زبان فارسی:
به گزارش پایگاه خبری ربیع، به نقل از فارس غلامعلی حدادعادل، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام عصر امروز(سهشنبه ۲۳ آبانماه) در نشست علمی مرجعیت علمی زبان فارسی که در موسسه انقلاب اسلامی برگزار شد، وجود رهبری جامعالاطراف را یک نعمت برای کشور دانست و اظهار داشت: رهبر انقلاب شعرشناس هستند، اهل نقد شعر هستند؛ در ادبیات تبحر دارند و این یک نعمت است برای زبان فارسی.
وی با بیان اینکه امام راحل هم پشتیبان و دلبسته زبان فارسی بودند، خاطرنشان کرد: اشعار حضرت امام، گواه این مدعا است. همچنین ایشان خیلی راحت صحبت میکرد و این هنر بزرگی است.
حدادعادل جهانی شدن یک زبان علمی را در گرو محتوایی دانست که با آن زبان میخواهد بیان شود و تصریح کرد: اگر تولید علم به حدی برسد که دیگران محتاج آن باشند، آن علم به هر زبانی که تولید شده باشد دیگران بهناچار میروند آن زبان را فرا میگیرند.
وی تأکید کرد: بنابراین مرجعیت علمی یک زبان، بیش از اینکه ناظر به خود آن زبان باشد، متکی به علمی است که میخواهد با آن زبان بیان شود.
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی با بیان اینکه صدسال پیش کمتر کسی به فکر یادگیری زبان ژاپنی و چینی بود، علت آن را عدم تولید علم دانست و خاطرنشان کرد: اکنون شاهد هستیم به دلیل رشد علمی آنها، دانشجویان زیادی از کشورهای مختلف در این کشورها حضور دارند و قبل از اینکه در کلاس درس حاضر شوند، زبان چینی و ژاپنی را میآموزند.
حداد عادل، سرچشمه مرجعیت علمی کشور را بالا رفتن سطح علمی کشور دانست، و تصریح کرد: اگر به چیزهایی برسیم که دیگران کشف نکردهاند، دیگران ناچار میشوند زبان فارسی را یاد بگیرند.
وی با بیان اینکه رسیدن به زبان علمی کار آسانی نیست، خاطرنشان کرد: زبان فارسی، زبانی کهن است و حدود ۱۲۰۰ سال در کشور رسمیت پیدا کرده است؛ پدر این زبان، زبان فارسی میانه و پدر بزرگ آن، فارسی باستان است.
حداد عادل افزود: زبان فارسی بعد از زبان عربی به عنوان زبان دوم عالم اسلام شناخته شده است و یک زمانی هم زبان محدودی بوده و توانایی بیان علم را نداشته است.
کارشناس زبان و ادبیات فارسی خاطرنشان کرد: دانشمندی مثل ابوریحان بیرونی، یک زمانی به کسانی که میگویند علم را به زبان فارسی بیان کنیم، اعتراض میکند و میگوید زبان فارسی، زبان شعر و بزم شبانه است؛ زبان علم نیست.
ابنسینا نیز همه آثارش را به عربی نوشته است اما وی با نوشتن مجموعهای، تمرین کرد تا علم و فلسفه را به زبان فارسی بیان کند.
حداد عادل با بیان اینکه در دورههای بعد، زبان فارسی مقداری تقویت شده بود، تصریح کرد: با این حال، زبان فارسی هیچگاه برای بیان مفاهیم علمی به پای زبان عربی نرسید؛ این موضوع نه در فقه؛ بلکه نسبت به ریاضیات و سایر علوم هم صدق میکند.
وی افزود: زبان فارسی در اخلاق و تاریخ، رشد بیشتری داشته است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی با بیان اینکه زبان فارسی در صدوپنجاه سالی که با علم غربی مواجه شدهایم، در زمینه بیان مسائل علمی رشد داشته است، تصریح کرد: با این حال، تا رسیدن به زبان علمی، فاصله زیادی داریم.
وی ادامه داد: صدها رشته در علم ایجاد شده است که در زبان فارسی سابقه ندارند؛ رشتههایی ایجاد شده است که یک صفحه هم به زبان فارسی از آنها سابقه وجود ندارد.
حداد عادل یکی از وظایف اصلی فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی را دستیابی به زبان علمی فارسی دانست و خاطرنشان کرد: فرهنگستان در سال ۶۹ کار خود را آغاز کرد و یکی از گروههایی که در آن، فعالیت میکند، گروه علمی و پژوهشی واژهگزینی است که ۲۴ سال از عمر آن میگذرد.
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی ادامه داد: پنجاه کارشناس در این گروه مشعول کار هستند که چند شورا نیز وجود دارد. در گروه واژهگزینی حدود ۷۰ گروه علمی متشکل از استادان، نویسندگان و مترجمان حضور دارند که به زبان فارسی اعتقاد دارند.
حدادعادل با بیان اینکه در روز آغازبهکار فرهنگستان، تجربهای کارآمد از فرهنگستان اوّل به دستمان نرسید، اظهار داشت: سعی کردیم از تجربه فرهنگستان اوّل و دوم نیز استفاده کنیم؛ ولی بار عمده روی دوش خودمان بوده است.
وی ادامه داد: کل واژههایی که فرهنگستان اول از سال ۱۳۱۳ تا ۱۳۲۲ تصویب کرد ۲۵۰۰ واژه است که تعدادی از آنها در امور اجتماعی بوده است؛ مثلاً نظمیه و بلدیه را به برگرداندهاند.
حداد عادل افزود: در مجموع به رغم برخی بدنامیهایی که برای فرهنگستان اوّل ایجاد شده بود، در مقایسه با فرهنگستان دوم، موفق تر بوده است. فرهنگستان دوم که از سال ۴۹ تا ۵۸ فعالیت داشت شاید هزار تا ۱۵۰۰ واژه تولید کرد که سلیقه افراطی خاصی در واژهگزینی داشتند که به افراطکاریهای آنها نیز اعتراض میشد.
وی به ستیزه فرهنگستان دوم با زبان عربی اشاره کرد و خاطرنشان کرد: در فرهنگستان دوم، تصویب شده بود که به جای واژه “رئیس” واژه “فَرنشین” استفاده شود؛ که مورد نقد قرار گرفت.
حداد عادل به دوران ریاست مرحوم حسن حبیبی در دو سال آغازبهکار فرهنگستان سوم اشاره کرد و گفت: با جلساتی که گذاشته شد، برخی اصول برای واژهگزینی تصویب شد که به منزله قانون اساسی ما در فرهنگستان است و در چارچوب آن، کار واژهگزینی را انجام میدهیم.
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی با بیان اینکه با روش سعی و خطا توانستهایم به طور نسبی، راههای درست تصویب واژههای جدید را به دست آوردهایم، اظهار داشت: گاهی، فرآیند یک واژه، دوسال طول میکشد؛ شاید بگویید این کندکاری است؛ امّا واقعاً احتیاج به زمان دارد.
حدادعادل از تصویب بیش از ۶۰ هزار واژه فارسی، معادل واژههای بیگانه در علوم مختلف، توسط فرهنگستان تحت مدیریت خود خبر داد و خاطرنشان کرد: هرسال و در نمایشگاه کتاب، یک جلد از واژهگان مصوب سال گذشته به اهل علم عرضه میشود که تا کنون ۱۵ جلد منتشر شده است؛ و در تارنمای فرهنگستان نیز قابل دسترسی است.
وی افزود: در رشتههایی که واژگان تولیدشده مرتبط با آن به هزار واژه رسیده است، کتابهایی با عنوان هزارواژه منتشر کردهایم.
انتهای پیام/