توسعه کارکرد سرود در قطعه «به رنگِ ایران»
امروزه کارکرد سرود بسیار گستردهتر از دهههای قبل شده است. از مفاهیم اجتماعی گرفته تا خلق آثاری با موضوعات سیاسی، ورزشی، دفاع مقدسی، بینالمللی، محرم و عاشقانه، سرود نیز به تمام این عرصهها ورود کرده و آثاری شایسته خلق شده است.
به گزارش پایگاه خبری ربیع، به نقل از فارس، امروزه کارکرد سرود بسیار گستردهتر از دهههای قبل شده است. سرود در گذشته تکبُعدی و به اصلاح مونوپُلی بود؛ اما با گذشت زمان و گسترش موسیقی در جامعه و توسعه متنوع ژانرهای موسیقایی، سرود هم از این قافله عقب نمانده و آثاری میبینیم که بسیار خود را با معیارهای روز تطبیق داده و شانه به شانه دیگر ژانرها پیش میروند. از مفاهیم اجتماعی گرفته تا خلق آثاری با موضوعات سیاسی، ورزشی، دفاع مقدسی، بینالمللی، محرم و عاشقانه، سرود نیز به تمام این عرصهها ورود کرده و آثاری شایسته خلق شده است.
امید و سرزندگی در دم شنونده را تحت تاثر قرار میدهد. نوع پردازش ملودی همراه با ضربات ممتد گیتار آکوستیک و ریتم مداوم کوبهای ضربانی مارش مانند ایجاد میکند. در این میان تصویر با زیبایی هرچه تمامتر به کمک ملودی آمده و تاثیر اثر را مضاعف میکند.
این موزیک ویدیو که با صداهای صحنه و آمبیانس محیطی آغاز میشود، با بهره از کلوزآپها و لانگشاتهای حرفهای آغاز و بلافاصله با ریتم دوضربی کوبان و هیجانانگیز موسیقی سوار بر خطی از ملودی و موتیف گیتار آکوستیک بسیار جذاب آغاز میشود.
روند ملودیک و بهره از تِمهای بالا و پایین رونده و استفاده از آکوردهای مَستِر و غیر پیچیده که بسیار شفاف و دلپذیر گوش شنونده را نوازش میدهد، تصنیف شده است.
در اثری که با عنوان سرود خلق میشود، کار برای سازندگان به مراتب دشوارتر و محدودتر میشود؛ چراکه کار را باید برای گروه سنی نوجوان بسازند و مهیا کنند؛ گروهی که شاید همگی از توانای بالا و حرفهای خوانندگی برخوردار نباشند. حال چنانچه بخواهیم اثری بسازیم که حداقل با آثار متعارف پاپ روز جامعه تقابل و برابری داشته باشد، این مسولیت نیز به مراتب سنگینتر میشود.
گروه سرود «وصال» متشکل از گروه سنی نوجوانان به خوبی از پسِ اجرای این اثر برآمده و حتی تقریبا در تمام بخشهای کلام بار عاطفی احساسی و معنایی کلام را درک کرده و آن را به شنونده نیز منتقل میکند.
در اوایل این ویدیو، تصاویر ضربات پای نوجوانان بسکتبالیست به زیبایی با ریتم سنکوپ و ضد ضربهای کوبهای این قطعه در تقابل و هماهنگیای زیبا بوده و در دَم بیننده را با این ریتم گیرا و زیبا همراه میسازد.
البته به نظر میرسد که کارگردان و نویسنده سناریوی این ویدیو میتوانست در صحنهای که گوشی تلفن همراه یکی از بچههای تیم بسکتبال زنگ میخورد و میرود و گوشی را برمیدارد بعد کلوزآپ صفحه گوشی را نشان میدهد که خبری از ترامپ در مورد تحریم علیه ایران را نشان میدهد که بیننده در اینجا هیچ توجیه و استدلالی برای این صحنه درنمییابد که زنگ گوشی تلفن چه ربطی به پخش تصویری اخبار مانند از سخنان ترامپ دارد و به گونهای تصویر نتوانسته برای بیننده این صحنه را شفاف تعریف و توجیه کند و حتی اگر گرهافکنی مد نظر بوده اما در صحنههای بعدی هیچ گونه گرهگشایی دیده نمیشود و به نظر میشد برای این بخش از ویدیو تصاویر مرتبطتر و مستدلتری استفاده شود.
با این وجود ویدیو از تدوین خوبی بهرهمند است و ریتم و توالی تصاویر روان و منظم بوده و بیننده را در هر پلان محظوظ از تنوع میسازد.
بیشک خلق اثری که بتواند هم مساله تحریم و تشویق به خرید کالای ایرانی را در خود داشته باشد و هم قابل شنیدن و لذت بردن به عنوان اثری مستقل برای شنیدن باشد، بسیار بسیار دشوار است و بالاخره یکی از این کارکردها نمود بیشتری خواهد داشت. حفظ توازن و تعادل در چنین آثاری و انتظار این که بتواند مانند اثری عاشقانه که توسط خوانندهای مشهور نیز خوانده میشود، موفق از آب در بیاید بسیار غیر واقعی است. قطعه «به رنگِ ایران» با وجودی که جنبه کارکرد اجتماعی ـ سیاسی ملموستری دارد و گروه سرودی نوجوان آن را خوانده، اما چون خوشساخت بوده و از ملودی جذّاب و تنظیمی بهروز با ریتمی کوبنده و احساس برانگیز برخوردار است، میتوان از جنبه شنونده قشر جوان نیز روی آن حساب کرد. این اثر در مجموع دارای عناصری است که جوانان امروزی بیشتر میپسندند.
مجموعه واریاسیون (تکرار متوالی و متنوع بر مبنای تم واحد) یکی از متداولترین فنونی است که بسیاری از آهنگسازان و ملودیپردازان آگاهانه یا ناآگاهانه در آثار خود از آن بهره میبرند. البته بخش اعظم واریاسیون غریزی است و انسان بر این مبنا همواره دوست دارد مُدهایی تکرارشونده ولی در تونالیتهها و فواصل مختلف بشنود. فقط آهنگسازان باید مخاطبان خود را بشناسند و دریابند که آنها چه نوع تکرارها و واریاسیونهایی را میپسندند و کدام را نمیپسندند و همین نکته در گیرایی یک اثر، بسیار راهگشا خواهد بود. قطعه «به رنگِ ایران» نیز تا حدودی از واریاسیون بهره مطلوب برده و بر جذابیت خود افزوده است اما جا داشت تا از تنظیم و ارکستراسیون بهتری استفاده کند. البته در ارکستراسیون این قطعه بهره از ساز ایرانی سهتار از نقاط قوّت و جذاب این قطعه است که به زیبایی از آن استفاده شده و واقعا میتوان با همین جملات ساده و زیبای سهتار گوشههایی از غنای موسیقی اصیل ایرانی را دید و شنید و لذت برد.
این اثر دارای موتیفهایی تکراری نیز هست و برخی از این موتیفها به کرّات در آثار مختلف موسیقی پاپ ایرانی شنیده شده است که آهنگساز میتوانست کمتر از این موتیفها بهره ببرد.
سُلوهایی که گیتار آکوستیک در تقابل با ساز سهتار ایرانی مینوازد زیبا بوده به ویژه در برخی میزانها که با بهره از «تریوله» (سه بر دو) که با شکستن ریتم دوضربی به ۶ ضربی به زیبایی اثر افزوده است.
مدت زمان قطعه ۳ دقیقه و ۴۴ ثانیه است و امروزه استاندارد مناسب برای ساخت قطعات پاپ است و مخاطبین زمانی بیشتر از همین حدود را برنمیتابند. در صورتی که بسیاری از آثاری که ساخته میشوند با این وجود که دارای ساختاری بسیار زیبا و مستحکم و دارای ویژگیهای برجسته موسیقایی هستند تنها رعایت نکردن عنصر زمان و طولانی بودن قطعه که گهگاه تا ۸ دقیقه هم به طول میانجامد با عدم اقبال و استقبال مخاطبین مواجه میشود که تصمیم نادرست آهنگساز کار دستش میدهد. این عنصر تنها به زیرکی خالق اثر مربوط است؛ چرا که برای کاری ۸ دقیقهای دوبرابر یک اثر از زمان گرفته تا نوازندگی و آهنگسازی و زمان استودیو، هزینههای مختلف مادی و معنوی صرف شده است و همان بجای موفقیت به شکست سرانجام آن اثر موسیقایی میانجامد.
«به رنگِ ایران» با صدای گروه سرود وصال با شعری از علی فردوسی و آهنگسازی امید روشنبین ساخته شده است. سیدمیثم سجادی کارگردانی ویدیوی آن را به تهیهکنندگی علی شمس انجام داده است. این اثر تولید مرکز موسیقی مأوا وابسته به سازمان فرهنگی رسانهای اوج است.
انتهای پیام/