تنهاترین سردار
۱۵ ماه مبارک رمضان، سالروز ولادت باسعادت سبط اکبر، حضرت امام حسن مجتبی علیهالسلام، است. این میلاد مسعود را خدمت همه مسلمانان تبریک و تهنیت میگوییم.
پایگاه خبری ربیع/
۱۵ ماه مبارک رمضان، سالروز ولادت باسعادت سبط اکبر، حضرت امام حسن مجتبی علیهالسلام، است. این میلاد مسعود را خدمت همه مسلمانان تبریک و تهنیت میگوییم.
زندگانی، مبارزات، اخلاق و در یک کلمه وجود مکرم آن امام همام درسآموز برای همه بشر و در تمامی زمانها و مکانهاست که البته در شناخت ابعاد وجودی ایشان هنوز که هنوز است بهشدت کمکاری صورت گرفته است. در این نوشته کوتاه به بخش مهمی از ابعاد امامت ایشان اشاره میکنیم.
امام حسن مجتبی (ع) با بزرگترین طاغوت عصر یعنی معاویه درگیر بودند که صلح را به جنگ ترجیح دادند و به قولی قهرمانانهترین نرمش تاریخی را به نمایش گذاشتند.
بررسی مقدمات و شرایط و عللی که صلح را ایجاب کرد و دقت در کیفیت وقوع صلح و مواد صلحنامه و موشکافی نتایج شیرین صلح برای جناح حق و ضربههای سهمگین آن بر جناح باطل بهخوبی روشن میکند که صلح آن حضرت درحقیقت انقلابی بود که زمینه انقلاب سرخ حسینی را فراهم ساخت و این دو انقلاب یعنی نرمش قهرمانانه امام حسن و قیام ظلمستیزانه امام حسین علیهمالسلام پایهریز انقلاب علمی امام باقر (ع) و امام صادق (ع) در عصر طلایی خلأ انتقال قدرت از بنیامیه به بنیعباس گشت و به این ترتیب اسلام ناب محمدی (ص) که در تشیع جلوهگر بود، نهال خود را آبیاری و به درخت تنومندی تبدیل کرد که بقا و استمرار تشیع را با قدرت و اقتداری که در تاریخ بر جای گذاشت، نتیجه داد.
سیاستمداران با تمسک به اصلی عُقلایی هرگاه بین پذیرش امتیاز منفی و دادن امتیاز مثبتی به حریف قرار گرفتهاند،
راهکاری را برگزیدهاند که کمترین زیان را برای آنها و جامعهشان داشته باشد. سبط اکبر، امام حسن مجتبی علیهالسلام، در صلح تاریخی خود با معاویه کوشید با رعایت این قاعده به گونهای سیاست خود را در مفاد قرارداد صلح بگنجاند که بتواند با استفاده از این ابزار، مبارزه با معاویه را در سطح و به شیوهای دیگر ادامه دهد. امام علیهالسلام در قرارداد خود مطالبی گنجانید که امتیازات زیادی برای اسلام و مسلمانان داشت و کوشید در آن معاویه را آنگونه که هست به مردم بشناساند و چهره واقعی او را بنمایاند. با این صلح چهره کفر و نفاق معاویه بر همگان روشن شد. امام حسن علیهالسلام در مفاد صلح او را در تنگنای موازین شرعی قرار داد و به وسیله مواد صلحنامه اهداف واقعی خود را از جنگ با معاویه نشان داد که عبارت بودند از: جلوگیری از آزار شیعیان، جلوگیری از ناسزاگویی به امام علی علیهالسلام، جلوگیری از تبعیض نژادی و قومیتگرایی، رانتخواری، فساد مالی و دهها حرکت زشت معاویه که آزادانه به اسم اسلام انجام میداد. البته امام بهخوبی میدانستند که معاویه به این قرارداد عمل نمیکند؛ ولی این مسئله سبب رسوایی او میشد و این خود یکی از بزرگترین انگیزههای امام در صلح با معاویه بود.
عامل اصلی در پذیرش صلح از سوی امام حسن علیهالسلام، همراهی و فداکاری نکردن مردم بهویژه خواص بود که ناشی از دنیاگرایی و راحتطلبی آنان بود. اینکه امام عزیز ما و رهبری معظم بر پرهیز از اشرافیگری تأکید دارند به دلیل این است که دنیاگرایی خواص را از مسیر حق دور میکند، همچنان که آن دنیاگرایی به بروز رفتارهایی چون پیمانشکنی، خیانت و… انجامید. بازتاب این رفتارها موجب تنهاماندن امام، ناامیدی از وصول به هدف به وسیله جنگ و پذیرش ترک مخاصمه بود؛ اما همانگونه که انتظار میرفت، معاویه با رسیدن به قدرت، تمامی پیمانهای خود را شکست.
شهادت سرداران اسلام به دست معاویه، شکنجه و تهدید آنان و حذف نام شیعیان از دفتر بیتالمال و دیگر فشارها که پس از پیمان صلح صورت گرفت، وجدانهای بهخوابرفته را بیدار ساخت و این همان خیری بود که امام حسن علیهالسلام پیشبینی کرده بود. پس از انعقاد صلح، وقتی سران دو طرف به کوفه آمدند، معاویه برای مردم سخنرانی کرد. او بالای منبر رفت و گفت: «به خدا ای مردم، من برای برپاداشتن نماز با شما نجنگیدم. جنگ من نه به دلیل روزه بود، نه حج و نه پرداخت زکات. تنها انگیزه من از نبرد با شما، حکومت بر شما بود؛ چه ناراحت شوید و چه خشنود. بدانید من هر پیمانی را که با حسن بن علی بستهام، زیر پا میگذارم و به آن پایبند نخواهم بود.»
معاویه برخلاف مفاد صلحنامه، نخست بر اعمال فشار، تهدید و شکنجه درقبال مردم کوفه و بصره و بهویژه علویان و پیروان امام افزود. امام علیهالسلام روزهای سختی را در کوفه میگذراند. بهترین یاران او که گذشته درخشانی در زمان امام علی علیهالسلام داشتند، تحت تعقیب قرار گرفتند و به شهادت رسیدند؛ طلایهدارانی چون «حجر بن عدی»، «رشید هجری» و «میثم تمار» از آنان بودند.
امام علیهالسلام پس از دیدن بیوفایی یاران و فشار دستگاه بنیامیه بر او، کوفه را به مقصد مدینه ترک کرد و به انتظار روزی نشست که مردم فرجام کارشان را ببینند و به خود آیند؛ همانهایی که با کنارآمدن با دشمن دینشان، دو امام بزرگ خویش را خانهنشین کرده بودند؛ اما هدف امام مجتبی علیهالسلام فراتر از آن بود که به شناخت حقایق در زمان خود او برسند. آثار ارزشمند صلح امام علیهالسلام همچون حفظ دین و مصلحت امت پیامبر، بقای نظام امامت، حفظ حیات شیعه و …، نیز نشان داد دستاورد امام علیهالسلام به مراتب بیشتر از دستاورد معاویه بود. این آثار گویای این است که این صلح کارآمد، برابر با پیروزی، هوشیارانه، براساس حفظ خط مشی اصلی و بر طبق رعایت مصالح امت اسلامی بود. این صلح، آثاری را در پی داشت که قیام حماسی امام حسین علیهالسلام آن را تکمیل و بقای اسلام را تضمین کرد.