به گزارش پایگاه خبری ربیع،  «بیداری» جدیدترین اثر محمداسماعیل حاجی علیان و از تازه‌های به نشر است که داستان زندگی و فعالیت‌های یک سفیر ایرانی را در ۴۲۰ صفحه روایت می‌کند. رمان در هفت فصل مجموعه‌ای از اتفاقات در دهه ۴۰ ایران و دوران دانشجویی یوسف است. رمانی که می‌توان شخصیت‌های تاریخی این دوران مهم را تا انقلاب اسلامی در اجرای نمایش نامه متأثر از باغ آلبالو چخوف که منجر به بازداشت و شکنجه شخصیت اصلی رمان می‌شود را پیدا کرد.

آیین رونمایی، جشن امضا و معرفی و نقد رمان «بیداری» روز پنجشنبه آخر مرداد از سوی دفتر تخصصی ادبیات و زبان و مرکز آفرینش‌های ادبی قلمستان وابسته به سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان در سالن همایش‌های کتابخانه مرکزی با حضور حسن میرعابدینی و سیاوش گلشیری برگزار شد.

حسن میرعابدینی، پژوهشگر و محقق ادبیات داستانی با اشاره به اینکه نویسنده کتاب «بیداری» با بیش از ۱۰ رمان و داستان کوتاه نویسنده جوان پرکاری است اظهار داشت: رمان «بیداری» با مرور وقایع تاریخی یک قرن گذشته از فرم روایی و اسطوره‌ها و روایت‌های موازی بهره گرفته شده است. ارائه تک نگاری اجتماعی و مستند گرایی از ویژگی‌های نویسنده رمان «بیداری» است.

نویسنده کتاب صدسال داستان نویسی ایران، با تاکید بر استفاده از فولکلور و ادبیات عامه به عنوان ویژگی‌های رمان «بیداری»، ادامه داد: در این رمان سعی شده مراسم آدابی و مذهبی با جزنگاری روایت شود که می‌تواند مورد توجه پژوهشگران مسائل فرهنگی قرار بگیرد.

وی افزود: رمان «بیداری» در هفت فصل به شخصیت «یوسف» می‌پردازد که دیپلمات جمهوری اسلامی ایران است که در حبشه مشغول است و بعد از شنیدن خبر فوت پدرش، یحیی به زادگاهش بر می‌گردد. این سفر عینی برگشت به زادگاه با سفر ذهنی که برگشت به خاطرات همراه است و سپس در طی هفت فصل حرکت ذهنی و چگونگی شکل گیری شخصیت اصلی را دنبال می‌کنیم.

میرعابدینی با اشاره به اینکه بخش عمده رمان «بیداری» به دنبال رشد و تعالی است تصریح کرد: شخصیت اصلی این رمان از دوران کودکی تا زمان حال را پی می‌گیرد و چگونگی تغییر و تحول یوسف را در برخورد با ماجراها و حوادث را دنبال می‌کند.

وی بیان داشت: در رمان «بیداری» علاوه بر انتخاب تعمدانه «نام ها» بارها از نماد ۷ استفاده شده است که طنین اسطوره‌ای دارد. بارها در رمان از یوسف با عزیزمصر یاد می‌شود که بر تاکید نویسنده بر استفاده از اسطوره‌های مذهبی دلالت دارد.

این پژوهشگر ادبیات داستانی اظهار داشت: در رمان مدرنیستی، تمرکز بر درون نگری شخصیت‌ها بیش از تمرکز بر مسائل بیرونی است و شک و تردید درونی آدم‌ها برای رسیدن به یک نوع عدم قطعیت داستانی بازنمایی می‌شود.

وی افزود: در داستان‌های مدرنیستی زبان فشرده کنایی و ضمنی می‌شود. یکی از راه‌هایی که نویسنده رمان های مدرنیستی به این بیان کنایی و ضمنی در فرم روایت داستان و زبان می‌رسد استفاده از اسطوره‌هاست. به کارگیری اسطوره‌ها می‌تواند از بیان مستقیم ایدئولوژی متن بپرهیزد و به بیان غیرمستقیم برسد. اسطوره دلالتی معنایی است که موجب فراتر رفتن متن از معنا و پیام یگانه و آشکار می‌شود و راهی برای پرهیز از گزارش گری و نشان دادن ماجراها است.

میرعابدینی با اشاره به اینکه نویسنده رمان «بیداری» سعی کرده از تمام تکنیک‌های رمان مدرن استفاده کند اما این رمان در مرحله واقع گرای گذرا باقی می‌ماند اظهار داشت: جدیدترین اثر محمداسماعیل حاجی علیان روایت زمانی خطی را طی می‌کند و ماجراها در سیر تقویمی پیش می‌رود.

این نویسنده و پژوهشگر ادبیات داستانی معاصر با اشاره به اینکه شخصیت‌های رمانی خوب، پیچیده هستند اظهار داشت: شخصیت اصلی رمان «بیداری» مساله ساز است. ساخت نوگرایانه در فصل اول به ساخت گزارشی در فصل دوم این رمان تبدیل می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه در رمان دو نوع زمان در تقسیم بندی کلی داریم اظهار داشت: در کنار زمان زندگی که پر از حواشی و تکرارهاست، زمان داستانی که دست چین شده زمان زندگی هم وجود دارد که وظیفه نویسنده به کارگیری زمان داستانی است تا اثرش سمت و سوی گزارش پیدا نکند.

به گفته حسن میرعابدینی در رمان «بیداری» رگه‌های رئالیسم جادویی دیده می‌شود. وی افزود: از فصل دوم با پیرمردی مواجه می‌شویم که این پیرمرد از دل اسطوره‌ها و تاریخ مذهبی گذشته بیرون آمده است. تداوم این شخصیت با ارزش‌های موتیف گونه همراه است. به این معنا که به خواننده هشدار داده می‌شود که این پیرمرد فراتر از نقش ساده‌اش است. این پیرمرد پایان بخش رمان «بیداری» می‌شود و یوسف با قوه کشف و شهود می‌تواند با او ارتباط برقرار کند.

در ادامه سیاوش گلشیری با اشاره به اینکه رمان «بیداری» نتوانسته انتظاراتش را برآورده کند و مورد قبول او نیست گفت: این رمان سفارش گونه خواننده را با توالی مسائل بسیار و نامرتبط روبه رو می‌کند.

این مدرس دوره‌های داستان نویسی افزود: پرداخت در رمان «بیداری» صورت نگرفته و ای کاش کمی از حالت شعاری فاصله می‌گرفت و داستان پرداخت می‌شد. وقتی درباره پرداخت صحبت می‌شود علاوه بر شگردها، فنون و فرم مساله ای که مهم است زبان است.

وی افزود: زبان داستان یکی از معضلاتی است که در رمان «بیداری» دیده می‌شود و شیوه دیالوگ هم دچار اشکالاتی است.

گفتنی است؛ رمان «بیداری» به قلم اسماعیل حاجی علیان یادآوری و بازبینی خاطرات یوسف زربخش از ایران در سالهای پیش از انقلاب است که با همکاری سازمان فرهنگی، اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان و حوزه هنری به علاقه مندان معرفی شد.