اهداف و آثار بعثت پیامبر اعظم (ص) اللهم صل علی محمد و آل محمد
در ۲۷ رجب سال چهلم عام الفیل، پیامبر (ص) بر فراز کوه حرا و در میان غار مشغول مناجات با خدا بود که ناگاه پیک وحی، جبرئیل امین، بر آن حضرت نازل شد و به همراه مژده رسالت، آیات آغازین سوره علق را برای آن حضرت خواند: “بخوان به نام پروردگارت که جهان را آفرید، همان کس که انسان را از خون بسته‌ای خلق کرد، بخوان که پروردگارت از همه بزرگوارتر است، همان کسی که به وسیله قلم تعلیم داد، و به انسان آن چه را نمی دانست، آموخت” به این ترتیب آغاز وحی و بعثت، با نام خدا و خواندن و قلم، یعنی آموزش آمیخته با توحید، شروع شد.
به گزارش پایگاه خبری ربیع، در ۲۷ رجب سال چهلم عام الفیل، پیامبر (ص) بر فراز کوه حرا و در میان غار مشغول مناجات با خدا بود که ناگاه پیک وحی، جبرئیل امین، بر آن حضرت نازل شد و به همراه مژده رسالت، آیات آغازین سوره علق را برای آن حضرت خواند: “بخوان به نام پروردگارت که جهان را آفرید، همان کس که انسان را از خون بسته‌ای خلق کرد، بخوان که پروردگارت از همه بزرگوارتر است، همان کسی که به وسیله قلم تعلیم داد، و به انسان آن چه را نمی دانست، آموخت” به این ترتیب آغاز وحی و بعثت، با نام خدا و خواندن و قلم، یعنی آموزش آمیخته با توحید، شروع شد.
این بعثت بزرگ و سرنوشت سازبرای جامعه بشری را تبریک و تهنیت گفته، در این نوشتار با بهره گیری از دیدگاه حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری، اهداف و آثار بعثت پیامبر را بیان می کنیم. بعثت به معنای رستاخیز و برانگیخته شدن برای انجام کاری است. مبعث روزی است که پیامبر اسلام (ص) از سوی خداوند متعال به رسالت مبعوث گردید. بعثت پیامبر اکرم (ص) سرآغاز راهی شد تا انسان از شرک، بی عدالتی، تبعیض، جهل و فساد بیرون آید و به سوی توحید، معنویت، عدالت و کرامت حرکت کند.
مبعث نبوی با نهضت معنوی شروع شد و انقلابی در عالم بشری ایجاد کرد که هنوز دامنه آن ادامه دارد. این تحول روحی، مردم مادی بت پرست را به مبدا آفرینش راهنمایی کرد و از کردار زشت برحذر ساخت و به نیکویی دعوت نمود.
در روز مبعث، رسالت نبوی با پیام خروج انسان از تاریکی‌ها و حرکت به سوی نور آغاز شد. از همین رو امام خمینی (ره) روز بعثت جد بزرگوارش رسول اکرم (ص) را شریف ترین روز در کل عالم می دانند. از نظر ایشان روز بعثت رسول ختمی مرتبت، با هیچ روزی، حتی روز بعثت انبیاء بزرگ دیگر قابل مقایسه نیست. حضرت امام همچنین تاکید می کنند که مبعث روز شریفی است که مانند آن را دیگر از ازل تا ابد نداریم و نخواهیم داشت.
روز بعثتِ پیامبری که جمیع مقامات نفسانی و ملکوتی را درک کرده است و برهمه شرایع ظاهری و باطنی عالِم است و پس از او نیازی به رسالت و پیام آور دیگری نیست.
بعثت، نوید تزکیه انسان های شایسته از زشتی هاست. امام خمینی (ره) در اولین نگاه به موضوع بعثت “تزکیه ” را به عنوان یک رکن در این حرکت الهی مطرح می کنند. تزکیه به معنی پرورش صفت های خوب و تصحیح رفتارهای نادرست و از بین بردن صفات بد است. در واقع تزکیه از پاکسازی درونی انسان شروع می شود و پس از بهسازی به تکامل شخصیت فرد منتهی می شود. امام خمینی (ره) با بیان مساله تزکیه، اهمیت پرورشهای اخلاقی برای تمام افراد جوامع انسانی را یک «هدف بزرگ» معرفی می کند. در نگرش ایشان تزکیه به صورت انگیزه اصلی بعثت به ملت و نژاد و قشر خاصی از مردم مختص نمی شود و به هیچ مقطع تاریخی و منطقه جغرافیایی محدود نمی گردد.
امام خمینی (ره) برای توضیح بیشتر درمورد تزکیه نفس به آیه دوم سوره شریفه جمعه اشاره می کند که خداوند متعال هدف از بعثت پیامبرش را این گونه اعلام می نماید:” هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولًا مِّنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیَاتِهِ وَیُزَکِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَهَ وَإِن کَانُوا مِن قَبْلُ لَفِی ضَلَالٍ مُّبِینٍ: او (خدا) کسی است که در میان جمعیت درس نخوانده رسولی از خودشان برانگیخت که آیاتش را بر آنها می‌خواند و آنها را تزکیه می‌کند و به آنان کتاب (قرآن) و حکمت می‌آموزد هر چند پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند.” طبق این آیه شریفه، خدای تبارک و تعالی از میان خود مردم، فرستاده ای را مبعوث کرده که مامور به انجام چند کار است: یکی نزول قرآن و تلاوت کردن این کتاب بزرگ الهی بر مردم است. قرآن کریم یک سفره‌ای است که خدای متعال آن را به وسیله پیغمبر اکرم در بین بشر گسترده است و هر یک از مردم به مقدار استعداد خود از آن استفاده می کنند. امام خمینی در این زمینه می فرماید: “… انگیزه بعثت بسط این سفره در بین بشر از زمان نزول تا آخر زمان است. رسولی که قرآن را برای تزکیه و برای تعلیم همین کتاب و تعلیم حکمت، که آن هم برگرفته از همین کتاب است، تلاوت می کند. پس انگیزه بعثت نزول قرآن است و انگیزه تلاوت قرآن این است که بشر تزکیه پیدا بکنند و نفوس از این ظلماتی که در آنها موجود است مصفا بشوند، تا پس از اینکه مصفا شدند، قابلیت فهم این کتاب و حکمت آن را داشته باشند.”
مقام معظم رهبری فرموده اند: بعثت نبی اکرم در درجهٔ اول، دعوت به توحید بود. توحید صرفاً یک نظریهٔ فلسفی و فکری نیست؛ بلکه یک روش زندگی برای انسان‌هاست؛ خدا را در زندگی خود حاکم کردن و دست قدرت‌های گوناگون را از زندگی بشر کوتاه نمودن. «لااله‌الاالله» که پیام اصلی پیغمبر ما و همهٔ پیغمبران است، به معنای این است که در زندگی و در مسیر انسان و در انتخاب روش‌های زندگی، قدرت‌های طاغوتی و شیطان‌ها نباید دخالت کنند و زندگی انسان‌ها را دستخوش هوس‌ها و تمایلات خود قرار دهند.
اگر توحید با همان معنای واقعی که اسلام آن را تفسیر کرد و همهٔ پیغمبران، حامل آن پیام بودند، در زندگی جامعهٔ مسلمان و بشری تحقق پیدا کند، بشر به سعادت حقیقی و رستگاری دنیوی و اخروی خواهد رسید و دنیای بشر هم آباد خواهد شد؛ دنیایی در خدمت تکامل و تعالی حقیقی انسان. دنیا در دید اسلام، مقدمه و گذرگاه آخرت است. اسلام دنیا را نفی نمیکند؛ تمتعات دنیوی را منفور نمی‌شمارد؛ انسان را با همهٔ استعدادها و غرایز در صحنهٔ زندگی، فعال می‌طلبد؛ اما همهٔ اینها باید در خدمت تعالی و رفعت روح و بهجت معنوی انسانی قرار گیرد تا زندگی در همین دنیا هم شیرین شود. در چنین دنیایی، ظلم و جهل و درنده‌خویی نیست و این کار دشواری است و به مجاهدت احتیاج دارد و پیغمبر این جهاد را از روز اول آغاز کرد.
امام خمینی (ره)، رفع ظلم را یکی دیگر از اهداف بعثت می داند. ایشان در این زمینه چنین می فرمایند: ” بعثت رسول خدا برای این است که راه رفع ظلم را به مردم بفهماند، راه اینکه مردم بتوانند با قدرت های بزرگ مقابله کنند.
مظفر حاجیان