امام هادی(ع)؛ الگوی صبر، علم و استقامت در سختترین دوران خلافت عباسی
استاد علوم اسلامی دانشگاه آزاد واحد نجفآباد با تشریح شرایط دشوار دوران امامت امام هادی(ع) گفت: دهمین امام شیعیان در یکی از خفقانآمیزترین دورههای تاریخ اسلام، با تکیه بر علم، تقوا و اخلاق نیکو، نهتنها جامعه شیعه بلکه همه مسلمانان را از انحرافات فکری و تحریف معارف دینی حفظ کرد و میراثی ماندگار در عرصههای علمی، اخلاقی و اجتماعی بر جای گذاشت.
به گزارش «پایگاه خبری تحلیلی ربیع» و به نقل از ایسنا، احمد سلیمانی درباره شرایط سخت دوران زندگی امام هادی(ع) اظهار کرد: امام هادی یا امام علی النقی دهمین امام ما شیعیان و پسر امام جواد(ع) و بانویی فاضله به نام سمانه مغربیه است که در سال ۲۲۰ قمری در هشت سالگی به امامت رسیدند و مدت امامتشان ۳۶ سال بود. ایشان در شرایطی بسیار سخت به امامت رسیدند. هفت سال از امامت این امام بزرگوار در دوره خلافت معتصم عباسی سپری شد.
وی افزود: پنج سال از دوران امامت، امام هادی با خلافت واثق، چهارده سال با خلافت متوکل، شش ماه با خلافت مستنصر، دو سال و ۹ ماه با خلافت مستعین و هشت سال و اندی با خلافت معتز سپری شد. در دوران خلافت متوکل عباسی که یکی از شدیدترین دورههای ظلم علیه اهلبیت پیامبر(ص)، زندگی میکردند، قرار داشتند. متوکل در تلاش بود تا شخصیتهای برجسته اهلبیت(ع) را از چشم مردم دور کند و از سوی دیگر در پی تحریف معارف اسلامی بود. در چنین شرایطی، امام هادی(ع) با علم و تقوای خود نهتنها به هدایت جامعه شیعه، بلکه به تمام مسلمانان پرداخته و آموزههای دینی را از خطر تحریف نجات دادند.
این استاد علوم اسلامی دانشگاه آزاد واحد نجفآباد بیان کرد: امام هادی(ع) در دوران امامت خود، هزاران حدیث از پیامبر اسلام(ص) و اهلبیت(ع) نقل کردند که این احادیث همچنان در منابع علمی مسلمانان، هم در کتب شیعه و هم اهلسنت، بهیادگارمانده است. امام هادی(ع) علاوه بر ارائه پاسخهای علمی به سؤالات مختلف، در زمینههای فقهی و کلامی نیز نظرات جدیدی را مطرح کردند که در تاریخ تفکر اسلامی تأثیرگذار بود.
سلیمانی به ویژگیهای اخلاقی امام هادی(ع) اشاره و خاطرنشان کرد: یکی از ویژگیهای برجسته امام هادی(ع) اخلاق نیکو و صبر ایشان در برابر سختیها بود. ایشان در طول زندگی خود، همواره با مردم با تواضع و مهربانی برخورد میکردند. امام هادی(ع) در شرایطی که خود تحتفشار سیاسی و اجتماعی قرار داشتند، هیچگاه از هدفهای بلند خود در راه هدایت مسلمانان دست نکشیدند. در واقع، ایشان تجسمی از صبر و استقامت در برابر ظلم و فساد بودند.
وی ادامه داد: در دورهای که اهلبیت(ع) مورد ظلم و فشار شدید قرار داشتند، امام هادی(ع) باوجود تمامی مشکلات، در برابر مشکلات سیاسی و فکری ایستادند و توانستند با تدابیر خود، جامعه را از انحرافات فکری دور کنند. در همین دوران، ایشان مسئولیت راهنمایی و هدایت شیعیان را بر عهده داشتند و از طریق مشاورههای دینی و فقهی به جامعه اسلامی کمک کردند تا در برابر فسادهای حکومتی مقاومت کنند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: یکی دیگر از ویژگیهای مهم امام هادی(ع)، توانایی ایشان در انتقال علم و حکمت بود. در شرایطی که امام هادی(ع) در سامرا تحتنظر و محاصره سیاسی قرار داشتند، ایشان توانستند جامعه علمی آن زمان را از خود بهرهمند سازند. از مهمترین شاگردان ایشان می توان از علی بن جعفر میناوی، ابن سکیت، حضرت عبدالعظیم حسنی نام برد. بسیاری از علما و محدثان بزرگ اهلسنت و شیعه از امام هادی(ع) بهره برده و به نقل احادیث ایشان پرداختند. این امر نشاندهنده عظمت علمی ایشان است.
وی توضیح داد: امام هادی(ع) در کنار تلاشهای علمی و فقهی خود، به اصلاحات اجتماعی نیز پرداختند. ایشان با ارائه دیدگاههای مبتنی بر عدالت اجتماعی، همواره مردم را به رعایت اصول انسانی و اخلاقی دعوت میکردند. در حقیقت، امام هادی(ع) نهتنها در حوزه علم بلکه در عرصههای اجتماعی نیز الگویی برای پیروان خود بودند.
این استاد دانشگاه تأکید کرد: شهادت امام هادی(ع) نقطهای تاریک در تاریخ اسلام بود. امام هادی(ع) با اینکه در دوران سختتری از همیشه زندگی میکردند، اما توانستند نهتنها به شیعیان، بلکه به تمام مسلمانان کمک کنند تا از مسیر اصلی اسلام منحرف نشوند. این شهید بزرگوار نهتنها در زمینه علمی و فقهی بلکه در زمینه اخلاقی و اجتماعی نیز تأثیرات عمیق و بیبدیلی بهجای گذاشت که هنوز هم در جوامع اسلامی مشهود است.
سلیمانی در پایان خاطرنشان کرد: امام هادی(ع) در دوران پر چالش عباسیان با صبر، علم و حکمت خود توانست در برابر ظلمهای حکومت ایستادگی کرده و آموزههای گرانبهایی برای مسلمانان به جا بگذارد. شخصیت علمی، معنوی و اخلاقی ایشان تا به امروز در دلهای مسلمانان و در تاریخ اسلام جایگاهی ویژه دارد. آموزههای امام هادی(ع) همچنان چراغ راهی برای پیروان حقیقت است و زندگی ایشان الگویی از استقامت و فداکاری در راه خدا باقیمانده است.