مظفر حاجیان

به گزارش «پایگاه خبری تحلیلی ربیع»؛فردا سالروز میلاد مسعود بانوی دوعالم حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیهاست میلاد بانوی فدایی امامت و ولایت را به محضر عاشقان خاندان اهلبیت عصمت و طهارت تبریک عرض می کنیم به همین مناسبت به اجمال پیرامون اخلاص حضرتشان اشاره خواهیم داشت.اخلاص، گمشده‌ای است که در دنیای شتاب‌زده امروز بیش از هر زمان دیگر نیاز به بازخوانی دارد؛ و چه الگویی گویاتر و ناب‌تر از حضرت فاطمه زهرا(س) برای فهم معنای حقیقی آن. اگر اخلاص را پاک‌ترین شکل بندگی و خالص‌ترین نیت برای خدا بدانیم، فاطمه زهرا(س) تجسم عینی و کامل این حقیقت است؛ شخصیتی که در اوج جوانی، در دل سخت‌ترین شرایط اجتماعی و سیاسی، مسیری را برگزید که معیار ماندگاری و پاکی شد. این ویژگی نه فقط یک فضیلت فردی، بلکه پایه‌ای برای تمامی رفتارهای تاریخی و اثرگذار ایشان است.

در فضای زندگی پیامبر اکرم(ص)، حضرت زهرا(س) نه به عنوان دختر پیامبر، بلکه به عنوان انسانی که تمام هستی‌اش را برای خدا معنا می‌کند شناخته می‌شود. قرآن کریم در آیه «إِنَّما نُطعِمُکُم لِوَجهِ الله لا نُریدُ مِنکُم جَزاءً وَلا شُکوراً» تصویری از او و خانواده‌اش ترسیم می‌کند که عمل نیک را نه برای تشکر، نه برای دیده شدن و نه برای پاداش انجام می‌دهند؛ بلکه تنها برای خدا. این آیه، دقیق‌ترین سند الهی بر اخلاص حضرت زهرا(س) است؛ اخلاصی که نه در خلوت عبادت، بلکه در عمل اجتماعی، ایثار و خدمت به نیازمندان تجلی یافته است.

اخلاص حضرت زهرا(س) از همان آغاز زندگی مشترکش آشکار بود. او در خانه‌ای ساده، با امکانات اندک، زندگی را چنان زیبا ساخت که امیرالمؤمنین(ع) بارها از اخلاق و نیت پاک او تجلیل کرده است. تاریخ نقل می‌کند که فاطمه(س) در سه روز متوالی، افطار خود را به مسکین، یتیم و اسیر بخشید؛ در حالی که خود و خانواده‌اش چیزی برای خوردن نداشتند. این فداکاری نه از روی هیجان، نه برای نمایش، و نه حتی به امید پاداش الهی، بلکه تنها از سرچشمه‌ای به نام نیّت خالص بود؛ سرچشمه‌ای که جامعه امروز بیش از همیشه محتاج آن است.

در عرصه عبادت نیز اخلاص زهرا(س) همچون چراغی روشن پیش روی امت قرار دارد. روایت شده پیامبر اکرم(ص) وقتی نیمه‌های شب از کنار خانه دخترش عبور می‌کرد، صدای زمزمه و دعاهای او را می‌شنید؛ دعاهایی که نه برای رفاه شخصی، که برای مردم، امت، فقرا و گرفتاران بود. حتی امام حسن(ع) درباره مادرش می‌گوید: مادرم شب تا صبح به دعا می‌ایستاد و تنها دیگران را دعا می‌کرد. این شیوه عبادت، نشان می‌دهد که اخلاص در نگاه فاطمه(س) فقط یک حالت درونی نبود، بلکه نگاهی اجتماعی و مسئولیت‌محور داشت.

اما اوجِ تجلی اخلاص فاطمی، در روزهای پایانی عمر ایشان و موضع‌گیری‌اش در برابر انحراف از مسیر ولایت دیده می‌شود. حضرت زهرا(س) برای دفاع از حقیقت و عدالت، نه برای انتقام، نه برای قدرت، و نه برای نام و یاد، بلکه برای وظیفه‌ای الهی قیام کرد. خطبه‌ فدکیه، یکی از مهم‌ترین اسناد تاریخی در این حوزه، نشان‌دهنده‌ی شفافیت نیت و صداقت کلام اوست. او هیچ‌گاه به دنبال نزاع سیاسی نبود؛ بلکه دفاعش از حق، برخاسته از اخلاصی بود که پایداری‌اش در طول تاریخ اثر گذاشته است. همین صداقتِ در نیت بود که سخنان او را پس از ۱۴ قرن همچنان زنده نگاه داشته است.
اخلاص حضرت زهرا(س) امروز برای جامعه ایرانی و اسلامی، یک پیام روشن دارد: هر حرکت اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و حتی اقتصادی، تنها زمانی اثرگذار و ماندگار خواهد بود که بر پایه نیت پاک و صداقت بنا شود.

جامعه‌ای که در آن عمل بدون ریا، مسئولیت‌پذیری صادقانه و خدمت بی‌منت رواج داشته باشد، جامعه‌ای است که به سمت رشد، عدالت و آرامش حرکت می‌کند.از منظر روان‌شناسی اجتماعی نیز، اخلاص فاطمی الگویی برای سلامت اخلاقی جامعه است. انسان‌هایی که نیتشان الهی باشد، کمتر دچار حسادت، رقابت ناسالم، نمایش و بزرگ‌نمایی می‌شوند و بیشتر به آرامش درونی، همدلی و اثرگذاری مثبت می‌رسند. جامعه‌ای که شخصیت‌هایی چون فاطمه زهرا(س) را الگوی خود قرار دهد، از بحران‌های اخلاقی، رواج ظاهرسازی، و ضعف اعتماد اجتماعی دورتر خواهد بود.

امروز، در روزگاری که رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی انسان را به سوی دیده‌شدن و نمایشگری سوق می‌دهند، بازگشت به «اخلاص فاطمی» ضرورتی اخلاقی و فرهنگی است. اخلاص یعنی انجام عمل درست حتی وقتی کسی نمی‌بیند؛ یعنی خدمت کردن بدون آنکه انتظار تشویق داشته باشیم؛ یعنی تلاش برای خانواده، جامعه و کشور تنها برای رضایت خدا و وجدان.اخلاص حضرت زهرا(س)، مهم‌ترین سرمایه معنوی و اخلاقی برای جهان اسلام است؛ گوهری که می‌تواند چراغ راه نسل امروز باشد.او به ما یاد داد که ارزش انسان نه به آن چیزی است که نشان می‌دهد، بلکه به آن چیزی است که در نیت خود پنهان دارد. و این پیام، شاید مهم‌ترین نیاز دوران ماست.

مظفر حاجیان