به گزارش پایگاه خبری ربیع، یکی از عادات نامناسب که در این دوره زمانه در جامعه و زندگی فردی بیش از گذشته نمایان شده، آفتی است به نام چشم و هم چشمی.
این عادت ناپسند تلفیقی از حسادت و رقابت است که شخص توانایی‌ها و دارایی‌های خود را کم ارزش تلقی می‌کند و برعکس داشته‌های دیگران در نظر او با ارزش است. بنابراین در مسیری قرار می‌گیرد که حاضر است خود را به سختی بیندازد و به دیگران ثابت کند که بهتر از همه است و می‌توان گفت این رفتار از حسادت نشات می‌گیرد.
چشم و هم چشمی می‌تواند تمام ابعاد زندگی شخص را دربرگرفته و آثار زیان باری به بار آورد. اگر به گوشه و کنار زندگی‌ها نگاهی بیندازیم می‌توانیم به طور واضح چشم و هم چشمی را مشاهد کنیم. از والدینی که حاضرند با وجود عدم تأمین مالی فرزند خود را در بهترین مدرسه و با بالاترین امکانات ثبت نام کنند تا دختر و پسری که به خاطر این عادت ناپسند ازدواج خود را به تأخیر می‌اندازند.
گرچه برخی از خانواده‌ها نیز از فرزندان خود در انجام این رفتار پیشی گرفته و به جای آنکه به الگوی فرزندان خود باشند مدام با این رفتارها خود را به زحمت می‌اندازند تا بالاتر از همه باشند. طبق بررسی‌های صورت گرفته زنان بیش از مردان مبتلا به چشم و هم چشمی هستند البته مردان در مسائل مالی و مادیات اقدام به این کار می‌کنند و زنان در وسایل منزل، چیدمان، لباس مارک و حتی ظاهر خود علاقه مندند بهترین باشند.
دامنه این عادت ناپسند حتی در اجتماع نیز گسترده شده به نحوی که سیاستگذاران کلان اجتماع را به فکر مقابله با آن وا داشته است؛ از این رو مقام معظم رهبری، درباره فرهنگ صرفه‌جویی به عنوان عامل اصلی در اقتصاد سالم تاکید می‌کند و می‌فرماید: «لازم است به عنوان یک سیاست، ما مسئله صرفه‌جویی را در خطوط اساسی برنامه ریزی‌های‌مان در سطوح مختلف اعمال کنیم. مردم عزیزمان توجه داشته باشند که صرفه‌جویی به معنای مصرف نکردن نیست؛ صرفه جویی به معنای درست مصرف کردن، به‌جا مصرف کردن، ضایع نکردن مال، مصرف را کارآمد و ثمربخش کردن است.
به طور کل انسان فطرتاً میل به تجمل دارد ولی اگر در مسیر صحیح قرار نگیرد بر جسم و روح انسان چیره شده و به سختی می‌توان از بند او رهایی یافت.
عوامل مهمی در شکل گیری این هنجار مؤثر هستند که در اینجا به آن‌ها اشاره می‌شود.
یکی از این عوامل اعتماد به نفس پایین و عدم خودباوری است که در نتیجه باعث تقلید کورکورانه می‌شود. همچنین زمانی که فرد تکلیف خود را در زندگی نمی‌داند و اهدافش را مشخص نمی‌کند سبب می‌شود به چشم و هم چشمی روی آورد.
عامل دیگر کمبودهای روحی است و اینکه در خانواده تجمل گرایی تربیت شده باشد.یکی از عوامل دیگر ضعف در اعتقادات دینی است اگر فرد ایمان قوی‌ای داشته باشد هرگز در این دام نمی‌افتد و شکرگزار نعمت‌هایی که از سوی پروردگار به او عطا شده است.همچنین برخی به دلیل فقر فرهنگی به این عادت ناپسند روی می‌آورند و به خیال خود با کلاس گذاشتن سعی دارند خود را برتر نشان دهند.
از سوی دیگر چشم و هم چشمی اثرات زیان باری به بار می‌آورد و در وجود فرد نهادینه می‌شود. افسردگی، نداشتن آرامش، بدهکاری، استرس، اعتیاد، فقر، اختلافات خانوادگی، کینه، از بین رفتن روابط خوب، ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، ناامیدی …را می‌توان به عنوان اثرات چشم و هم چشمی دانست.
ناگفته نماند امروزه یکی از آثار زیان باری که عامل بسیاری از طلاق‌ها است چشم و هم چشمی است. بدین صورت که زوجین به دلیل این رفتار ناپسند به مرور زمان نسبت به هم سرد شده و منجر به جدایی می‌شود.
باتوجه به اهمیت موضوع و تأثیر آن بر نسل‌های آینده لازم است به این مسئله توجه شود. چرا که کم کم رقابت سالم جای خود را به رقابت ناسالم می‌دهد و در نهایت نسلی پروش می‌شوند که غرق در حسادت و چشم و هم چشمی هستند و نمی‌توانند با یکدیگر تعامل داشته باشند.
در وهله اول خانواده‌ها می‌توانند به عنوان رکن اساسی در زمینه ایجاد رقابت سالم فرزندان خود به به شیوه صحیح تربیت کنند.مسئولان فرهنگی و رسانه‌های جمعی نیز در کاهش این معضل اجتماعی دخیل هستند. البته تلویزیون در این زمینه نقش ویژه‌ای دارد. امید است بتوانیم شاهد کاهش این رفتار ناپسند در زندگی فردی و اجتماعی باشیم و با تمرکز بر اهداف و موفقیت‌های شخصی و افزایش اعتماد به نفس از بند چشم و هم چشمی رهایی یابیم.
نجمه کریمیان